Η ερώτηση φαίνεται απλή. Στο κάτω κάτω όλοι μπορούμε να ξεχωρίσουμε αν κάτι είναι ζωντανό ή όχι, έτσι δεν είναι; Για πρoσπαθήστε όμως να βρείτε έναν ακριβή ορισμό!

Μπορούμε βεβαίως να περιγράψουμε τι κάνουν τα ζωντανά όντα, αυτό όμως δεν είναι αρκετό. Για παράδειγμα, τα ζωντανά όντα καταναλώνουν θρεπτικές ουσίες και αποβάλλουν τα άχρηστα προϊόντα, αυτό όμως το κάνουν και τα αυτοκίνητα. Τα ζωντανά όντα αναπαράγονται και συμμετέχουν στην εξέλιξη, αυτό όμως το κάνουν και ορισμένα προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών ενώ κάποιοι ζωντανοί οργανισμοί, όπως τα αρσενικά και οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, δεν το κάνουν.

Αν θέταμε το ζήτημα σε ψηφοφορία σήμερα, ο δημοφιλέστερος ορισμός θα ήταν μάλλον αυτός που πρότεινε πριν από δέκα χρόνια, ο Τζέραλντ Τζόις του Ινστιτούτου Ερευνών Σκριπς της Λα Χόγια της Καλιφόρνιας. Ορίζει τη ζωή ως ένα αυτοϋποστηριζόμεvo xημικό σύστημα ικανό να εξελίσσεται μέσω της δαρβινικής φυσικής επιλογής. Ο ορισμός αυτός συλλαμβάνει την ουσία της ζωής στη Γη, οι επικριτές του όμως υποστηρίζουν ότι, παρ' ότι ευρύς, δεν μπορεί να συμπεριλάβει απολύτως όλα όσα αποκαλούμε ζωή.

Η δυσκολία του εγχειρήματος έγκειται στο ότι έχουμε να βασιστούμε μόνο σε ένα παράδειγμα. Κάθε είδους ζωή στον πλανήτη μας προέρχεται από κοινούς προγόνους, οπότε κανείς δε γνωρίζει αν τα θεμελιώδη στοιχεία της - μεμβράνες, πρωτεΐνες, βασιζόμενη στον άνθρακα βιοχημεία και τα σχετικά - είναι απαραίτητα ή τυχαία περιστατικά της Ιστορίας. Χρειαζόμαστε μια δεύτερη, εξωγήινη
μορφή ζωής ως μέτρο σύγκρισης.

Ίσως να την έχουμε σε μερικά χρόνια, όχι από έναν άλλο πλανήτη, αλλά από τους δοκιμαστικούς σωλήνες εδώ, στη Γη. Αρκετές ομάδες ερευνητών προσπαθούν να συνθέσουν ζωή από το μηδέν και μερικές προσπάθειές τους παρoυσιάζoυν κάποιες ομοιότητες με τις γνωστές μας μορφές ζωής. Κάποια η οποία αναπτύσσεται από τον Στέεν Ράσμουσεν στο Εθνικό Εργαστήριο του Λος Άλαμος του Νέου Μεξικού, για παράδειγμα, βασίζεται σε σταγoνίδια λίπους και όχι σε υδαρή κύτταρα που περικλείονται σε μεμβράνες. Μια άλλη, από την εταιρεία ProtoLife η οποία εδρεύει στη Βενετία, φιλοδοξεί να κάνει επανειλημμένες επιλογές των πιο "ζωντανών" χαρακτηριστικών από ένα σύνολο χημικών ουσιών, οδηγώντας στην ουσία τη ζωή στο να δημιουργήσει ξανά τον εαυτό της. Αν κάποια από αυτές τις προσπάθειες επιτύχει, μπορεί ξαφνικά να αποκτήσουμε μια εντελώς νέα προοπτική για το τι ακριβώς σημαίνει ζωή.

Εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ"
Απόσπασμα από το άρθρο:
"Τα 10 μεγαλύτερα μυστήρια της ζωής"
του Bob Holmes
12 Σεπτεμβρίου 2004
Εικόνα: www.elmspuzzles.com/.../ circle%20of%20life.jpg