H Eλλάδα αντιστέκεται

Ο πόλεμος για τα μεταλλαγμένα μαίνεται. Οι HΠA πιέζουν, η Eυρώπη σταδιακά υποχωρεί, υπάρχουν όμως χώρες (και η Eλλάδα) που επιμένουν να κρατηθούν μακριά.


Το καλαμπόκι Bt11 είναι... γλυκό. Δεν προορίζεται δηλαδή για ζωοτροφή ή για συστατικό σε άλλα προϊόντα, αλλά για να φτάσει, μέσα σε κονσέρβα, στο ράφι του σούπερ μάρκετ και από εκεί στο πιάτο μας. Είναι γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι που έχει δημιουργήσει η ελβετική εταιρεία Syngenta. H Ευρωπαϊκή Επιτροπή δέχθηκε να κυκλοφορήσει στην ευρωπαϊκή αγορά, οι υπουργοί Περιβάλλοντος των χωρών-μελών, όμως, προβληματίζονται έντονα.

Τους τελευταίους μήνες η... κόντρα για τα μεταλλαγμένα προϊόντα μεταφέρεται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πιέζουν. H Ευρώπη προετοιμάζει το έδαφος για να δεχθεί την καλλιέργεια και την κυκλοφορία μεταλλαγμένων, όμως έχει να αντιμετωπίσει ένα ισχυρό μπλοκ "διαφωνούντων". Μεταξύ αυτών βρίσκονται το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Δανία, η Αυστρία αλλά και η Ελλάδα, η οποία πριν από λίγες ημέρες επικύρωσε το "πρωτόκολλο για τη βιοασφάλεια", το οποίο επίσης αντιμάχονται οι ΗΠΑ.

H Ελλάδα τάχθηκε επίσης ανοιχτά κατά του μεταλλαγμένου καλαμποκιού Bt11. Καταψήφισε την πρόταση στη Μόνιμη Επιτροπή Τροφίμων στις Βρυξέλλες, ενώ ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) διατύπωσε την ένσταση ότι "δεν υπάρχει επαρκής επιστημονική τεκμηρίωση σχετικά με την ασφάλεια κατανάλωσης του αραβοσίτου Bt11".

Όπως εξηγεί η Μυρτώ Πισπίνη, υπεύθυνη για την καμπάνια κατά των μεταλλαγμένων προϊόντων από το ελληνικό γραφείο τής Greenpeace, "οι αναπτυσσόμενες χώρες χρησιμοποιούνται ως χωματερές για τα μεταλλαγμένα και, επιπλέον, πιέζονται ώστε να υιοθετήσουν χαλαρή νομοθεσία που δεν περιορίζει ούτε στο ελάχιστο τα σχέδια των μεγάλων πολυεθνικών".

Στο μεταξύ, "πόλεμος" ερευνών και δημοσκοπήσεων γύρω από τα μεταλλαγμένα έχει ξεσπάσει στις ΗΠΑ και τα... σκάγια φτάνουν στην Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα. Τον τελευταίο καιρό παρουσιάζονται αντικρουόμενες έρευνες σχετικά με την αποδοχή ή μη από τους καταναλωτές. H ειδικευμένη Αμερικανική Ένωση Δημοσκοπήσεων έχει ξεκινήσει διαδικασίες ελέγχου, για να διαπιστώσει αν ευσταθούν καταγγελίες για κατευθυνόμενες ερωτήσεις και στημένες δημοσκοπήσεις.

Στην Ελλάδα, η πιο πρόσφατη έρευνα έγινε με πρωτοβουλία της φαρμακευτικής εταιρείας Serono και αφορά τον ευρύτερο κλάδο της Βιοτεχνολογίας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα στο Λασίθι της Κρήτης, μόνο ένας στους τέσσερις Έλληνες γνωρίζει τι είναι η Βιοτεχνολογία, ωστόσο στην ερώτηση αν "τα βιοτεχνολογικά σκευάσματα θα δώσουν λύση στη θεραπεία ανίατων ασθενειών", θετικά ("ναι", "μάλλον ναι") απάντησε το 82%, ενώ το 45% των ερωτηθέντων εκτιμά ότι "μέσω της τεχνολογίας μπορούν να αναπτυχθούν είδη ακόμη πιο ωφέλιμα για τον άνθρωπο". Την ίδια στιγμή, πρωτοβουλία του ελληνικού γραφείου τής Greenpeace να επικοινωνήσει με 54 νομαρχίες, ζητώντας τους να πάρουν θέση υπέρ ή κατά των προϊόντων της Βιοτεχνολογίας, κατέληξε στην εξής εικόνα: Οι 9 έχουν ήδη ψηφίσει την ανακήρυξη των νομών τους ως περιοχών ελεύθερων από μεταλλαγμένα, ενώ 10 θα ήθελαν να το κάνουν, αλλά περιμένουν ψήφιση από τα νομαρχιακά τους συμβούλια.

H γενετική στο πιάτο μας

Ο κ. Δημήτρης Κουρέτας, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, περιγράφει αμέτρητα γενετικά τροποποιημένα συστατικά, τα οποία περνούν στην καθημερινή μας διατροφή, λόγω της έλλειψης μηχανισμών ελέγχου και της ασάφειας που επικρατεί: "Ένζυμα που προέρχονται από γενετικά τροποποιημένα βακτήρια και γενετικά τροποποιημένη ζύμη έχουν δεκάδες χρήσεις. Ένζυμα που διασπούν την πηκτίνη, βελτιώνουν την ποιότητα των φρουτοχυμών που πίνουμε. Παλιά, η πυτιά που χρησιμοποιούνταν για την παραγωγή τυριού, προερχόταν από το στομάχι των μηρυκαστικών. Σήμερα, το τυρί παράγεται από γενετικά τροποποιημένη ζύμη ή γενετικά τροποποιημένα βακτήρια που έχουν τροποποιηθεί, ώστε να παράγουν το ένζυμο του ζώου χωρίς κόστος και σε ανεξάντλητες ποσότητες. Επίσης, παραπροϊόντα μεταλλαγμένης σόγιας (λεκιθίνη σόγιας, σογιέλαιο, κ.λπ.) προστίθενται στο 50% των επεξεργασμένων τροφίμων που κυκλοφορούν στην αγορά, ενώ ένα αντίστοιχο ποσοστό προϊόντων περιέχει συστατικά από μεταλλαγμένο καλαμπόκι (σιρόπι, άμυλο, κ.λπ.). H σόγια και το καλαμπόκι που χρησιμοποιούνται σήμερα παντού είναι, σε μεγάλο βαθμό, γενετικά τροποποιημένη, καθώς προέρχεται κυρίως από τις ΗΠΑ, όπου δεν υπάρχει καν νομική υποχρέωση για τη σήμανσή της. Βέβαια, κυκλοφορεί φυσική σόγια και από τη Βραζιλία, όμως η παραγωγή είναι πολύ μικρότερη από αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών".

Eφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ"
της Λαμπρινής Σταμάτη
LINK:
http: //www.cast-science.org/biotechnology/index.html
5 Μαρτίου 2004