Β.2.3.1. Ex situ πρακτικές διαχείρισης της βιοποικιλότητας

Τράπεζες γενετικού υλικού - Γονιδιωματικές βιβλιοθήκες

Στις γενετικές τράπεζες "αποθηκεύονται" - συντηρούνται γονίδια, γεννητικά κύτταρα φυτών και ζώων, ιστοί ή/και άτομα (π.χ. φυτικά σπέρματα). Η διατήρηση σπάνιου ή μη εκμεταλλευόμενου (π.χ. "άγριων" συγγενών των καλλιεργούμενων φυτών ή των κτηνοτροφικών ζώων) γενετικού υλικού είναι απαραίτητη αφού έτσι εξασφαλίζεται υλικό για πιθανή μελλοντική αξιοποίηση.

Ωστόσο, η ύπαρξη τραπεζών γενετικού υλικού και γονιδιωματικών βιβλιοθηκών (τμήματα του DNA ενός οργανισμού εισάγονται σε κάποιον φορέα, συνήθως σε κάποιο βακτηριοφάγο και με την τεχνική αυτή από τη μια μεριά διασφαλίζεται η διατήρηση του συνόλου των τμημάτων αυτών και από την άλλη επιτυγχάνεται η ενίσχυσή τους, πολλαπλασιασμός τους, όταν απαιτείται - εικ. 1) δε λύνει από μόνη της το πρόβλημα της διατήρησης της σύγχρονης βιοποικιλότητας. Είναι πολλές εκείνες οι μορφές ζωής που δε μπορούν να επιβιώσουν σε εργαστηριακές συνθήκες, απομακρυσμένες από το φυσικό τους περιβάλλον. Ταυτόχρονα δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε για πόσο καιρό μπορούμε να συντηρήσουμε τεχνητά έμβιο υλικό και αν κάθε τέτοιο απόθεμα μπορεί ανά πάσα στιγμή να αναπτυχθεί ή να συμβάλλει στη δημιουργία ενός βιώσιμου οργανισμού.

Εικόνα 1. Κατασκευή γονιδιωματικής βιβλιοθήκης: Κάθε βακτήριο που προσλαμβάνει ένα ανασυνδυασμένο πλασμίδιο πολλαπλασιάζεται και δίνει έναν κλώνο. Το σύνολο των βακτηριακών κλώνων περιέχει το συνολικό DNA του οργανισμού δότη και αποτελεί μια γονιδιωματική βιβλιοθήκη.

Εικόνα 1: Αλεπόρου-Μαρίνου Β., Αργυροκαστρίτης Α., Κομητοπούλου Αικ.,
Πιαλόγλου Π., Σγουρίτσα Β., 1999: Βιολογία θετικής κατεύθυνσης Γ' Τάξης Ενιαίου Λυκείου, σελ. 59 -
Προσαρμογή από το ΚΠΕ Καστοριάς