Η κλιματική
αλλαγή αποτελεί ήδη πραγματικότητα, μη αναστρέψιμη ακόμα και αν
σταματούσαν άμεσα οι ανθρωπογενείς εκπομπές θερμοκηπιακών αερίων.
Πρόκειται, ωστόσο, για ένα παγκόσμιο πρόβλημα το οποίο μπορούμε να
διαχειριστούμε, μία ορατή πτυχή της σύγχρονης περιβαλλοντικής κρίσης
την ένταση της οποίας μπορούμε να αμβλύνουμε, μία νέα συνθήκη στην
οποία μπορούμε να προσαρμοστούμε.
Σε πολλές χώρες του κόσμου, ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων ζει σε
ευάλωτες περιοχές, όπου επικρατούν οριακές συνθήκες (π.χ. σε
πεδιάδες που πλήττονται από πλημμύρες, σε διαβρωμένες, γυμνές
πλαγιές, σε άνυδρες ή ημι-άνυδρες εκτάσεις). Η κλιματική αλλαγή
επιδεινώνει την κατάσταση. Για τους πληθυσμούς των ευάλωτων
περιοχών, ακόμα και μικρές αλλαγές στο κλίμα μπορούν να επιφέρουν
καταστροφικές συνέπειες. Το ίδιο ισχύει και για πολλούς άλλους
ζωικούς και φυτικούς πληθυσμούς που διαθέτουν προσαρμογές για
επιβίωση σε συγκεκριμένες κλιματικές συνθήκες. Ακόμα και μία
περιορισμένη διαφοροποίηση αυτών των συνθηκών μπορεί να προκαλέσει
την απώλειά τους.
Στη διάρκεια των μεγάλων κλιματικών αλλαγών που συνέβησαν στο
παρελθόν, πολλά είδη εξαφανίστηκαν, ενώ πολλά άλλα ανέπτυξαν
κατάλληλες προσαρμογές και επιβίωσαν, καθώς ο ρυθμός μεταβολής της
μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη ήταν μικρότερος από τον σημερινό. Όσο
πιο ραγδαία είναι η κλιματική αλλαγή, τόσο πιο έντονες είναι οι
επιδράσεις της στα φυσικά οικοσυστήματα και στις ανθρώπινες
κοινωνίες. Ο περιορισμός των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του
θερμοκηπίου θα μπορούσε να μετριάσει τις αναφερόμενες πιέσεις
εξασφαλίζοντας στα οικοσυστήματα και στις κοινωνίες μας τον
απαραίτητο χρόνο για την προσαρμογή τους.
Τις τελευταίες
δεκαετίες, η επιστημονική έρευνα για την κλιματική αλλαγή έχει
σημειώσει σημαντική πρόοδο. Γνωρίζοντας τις αιτίες ενίσχυσης του
φαινομένου του θερμοκηπίου, το εύρος των επιπτώσεων της κλιματικής
αλλαγής και την ένταση των επικείμενων κινδύνων, η άμεση ανάληψη
δράσεων για την αναχαίτιση της κλιματικής κρίσης είναι, πέρα από
απαραίτητη, εφικτή. Δράσεις που αποβλέπουν στη διατήρηση και
αποκατάσταση των φυσικών οικοσυστημάτων και ενισχύουν την
ανθεκτικότητά τους, δράσεις που περιορίζουν την ανθρωπογενή ρύπανση,
δράσεις που διασφαλίζουν τη βιώσιμη χρήση των υδάτινων πόρων, η
διεύρυνση και η ενίσχυση της συνοχής των δικτύων προστατευόμενων
περιοχών, η ανάπτυξη καλλιεργειών ανθεκτικών στην ξηρασία, η επιλογή
δασικών ειδών και δασοκομικών πρακτικών λιγότερο ευάλωτων στις
πυρκαγιές, η κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων και κυρίως η
εκπαίδευση, η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των πολιτών είναι
μερικές μόνο από τις επιλογές που διαθέτουμε για τον μετριασμό της
κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή στις νέες συνθήκες που
διαμορφώνει.