1ο Γυμνάσιο Ελευθερίου Κορδελιού

Τίτλος Προγράμματος: "Λίμνες Αιώνια Πηγή Ζωής
Βιστονίδα - Ισμαρίδα - Δέλτα Νέστου"
Διάρκεια Προγράμματος: 2004 - 2005

Ολοκληρώνοντας τις δράσεις της η περιβαλλοντική ομάδα του σχολείου δημιούργησε ένα CDRom και ένα έντυπο

Περιεχόμενα του CDRom και του εντύπου: 1. Γεωγραφία της περιοχής 2. Ιστορία - Μυθολογία 3. Υγρότοποι 4. Λίμνες Αιώνια Πηγή Ζωής Βιστωνίδα- Χλωρίδα - Πανίδα Ισμαρίδα - Δέλτα Νέστου Παραποτάμιο Δάσος του Δέλτα Λίμνες της ευρύτερης περιοχής Χρυσούπολης - Λιμνοθάλασσες και αμμοθίνες 5. Προβλήματα Υγροτόπων 6. Χρήσεις Νερού 7. Βιβλιογραφία

Επιλογές - Αποσπάσματα

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΒΙΣΤΩΝΙΔΑΣ

Πριν από αρκετές δεκαετίες, πυκνά υδροχαρή δάση κάλυπταν τα σημερινά απέραντα χωράφια γύρω από τη Βιστωνίδα, ενώ στσυς λόφους υπήρχαν δρυοδάση. Το 1922 με τη Μικρασιατική Καταστροφή χιλιάδες πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή και δημιούργησαν τσυς σημερινούς οικισμσύς γύρω από τη λίμνη. Χιλιάδες στρέμματα αγροτικής γης διανεμήθηκαν, αφού όμως πρώτα εκχερσώθηκαν αντίστοιχες δασικές εκτάσεις.
Τα προγραμματιζόμενα αντιπλημμυρικά-αποστραγγιστικά και αγροτικά οδικά έργα, που ξεκίνησαν το1997, περιλάμβαναν σημαντικές παρεμβάσεις στα ανατολικά και τα βόρεια της λίμνης, όπως διευθετήσεις ποταμών, κατασκευή αναχώματος και αποχετευτικών-αποστραγγιστικών δικτύων. Με επέμβαση της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας, κατασκευάστηκε μόνο το πρώτο τμήμα του έργου ενώ η δεύτερη φάση ακυρώθηκε. Ωστόσο, οι επιπτώσεις των έργων που πραγματοποιήθηκαν ήταν αρκετές για να διαταράξουν τη χλωρίδα και την πανίδα του
υγροτόπου. Η διευθέτηση και η καναλοποίηση του ποταμού Τραύου, στα ανατολικά της λίμνης, συνέβαλε στη σημαντική μείωση των εκτάσεων Νεροκάστανου( Trapa _
natans ), ενός από τα πλέον απειλούμενα φυτικά είδη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βορειοανατολικά της Βιστωνίδας, τα έργα διευθέτησης του ποταμού Κομψάτου είχαν ως αποτέλεσμα την αποψίλωση μεγόλης έκτασης του παραποτάμιου δάσους με επακόλουθο να στερηθούν ποικίλα είδη πουλιών, κυρίως αρπακτικά και ερωδιοί, τον κατάλληλο για το φώλιασμα και την αναπαραγωγή τους βιότοπο. Το σύνολο των έργων οδήγησε στην αποξήρανση περίπου 3000 στρεμμάτων υγροτόπου στα ανατολικά της Βιστωνίδας και επομένως στην καταστροφή μεγάλων εκτάσεων θαμνώνων με αρμυρίκια, βάλτων, ελών, καλαμώνων και περιοδικά κατακλυζόμενων εκτάσεων αλμυρού και γλυκού νερού, οι οποίες συνέβαλλαν στο φυσικό σύστημα αυτοκαθαρισμού της λίμνης και στη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
Η αλιευτική παραγωγή απειλήθηκε από τη ρύπανση, καθώς μέχρι το 1990 η λίμνη δεχόταν αστικά και βιομηχανικά απόβλητα από την Ξάνθη και τη βιομηχανική περιοχή της μέσω του ποταμού Κόσυνθου. Σήμερα λειτουργεί βιολογικός καθαρισμός και τα απόβλητα διοχετεύονται στη θάλασσα, όμως ο κίνδυνος ρύπανσης παραμένει εξαιτίας της χρήσης λιπασμάτων που καταλήγουν στη λίμνη μέσω των πολυάριθμων τάφρων. Ασθένειες και μαζικοί θάνατοι ψαριών έχουν καταγραφεί λόγω της ρύπανσης του νερού με συνέπεια τον κίνδυνο εξάλειψης διαφόρων ειδών και τη διατάραξη του οικοσυστήματος.

Από τη δεκαετία του 1980 που έγιναν οι σχετικές μελέτες, δεν έχει γίνει η προβλεπόμενη από τη σύμβαση Ραμσάρ οροθέτηση των υγροτόπων μας. Μεγάλα έργα όπως η Εγνατία οδός και το εργοστάσω φυσικού αερίου στο Πόρτο Λάγος έχουν εξαγγελθεί χωρίς να υπάρχουν συνολικές μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Η πολυσυζητημένη παραλιακή οδός που συνδέει το Φανάρι Ροδόπης με τη Μάκρη Έβρου, προχωράει κατά τμήματα και ήδη έχουν γίνει σοβαρές επεμβάσεις στο περιβάλλον. Όταν θα γίνει το τμήμα που θα συνδέει τον Ίμερο με το Φανάρι, η υπάρχουσα σχεδίαση προβλέπει να περάσει μέσα από τον πυρήνα του υγρότοπου της Ισμαρίδας και των λιμνοθαλασσών της. Η εντατικοποίηση της γεωργίας και η καλλιέργεια κατά κύριο λόγο υδροβόρων ποικιλιών, είχαν ως αποτέλεσμα την υφαλμύρωση των υπόγειων νερών σε ακτίνα μέχρι και 20χιλ. από τη θάλασσα.
Τα λιπάσματα και φυτοφάρμακα επιβαρύνουν σημαντικά τους υγρότοπους με τις γνωστές συνέπειες για τη χλωρίδα και πανίδα. Η ανεξέλεγκτη βόσκηση και υπερβόσκηση μέχρι μέσα στον πυρήνα των υγρότοπων είναι σύνηθες φαινόμενο με τις ανάλογες επιπτώσεις στους βιοτόπους.
Όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα η διαχείριση αποβλήτων δεν εξελίχθηκε με τους ρυθμούς που θα έπρεπε. Στο νομό Ροδόπης υπάρχουν βιολογικοί καθαρισμοί στη Βιομηχανική Περιοχή Κομοτηνής και στον οικισμό ΕΚΤΕΝΕΠΟΛ, αλλά και για τις δύο περιπτώσεις έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς αμφιβολίες για την πλήρη και σωστή λειτουργία τους. Τελευταία λειτούργησε και ο βιολογικός καθαρισμός των αστικών λυμάτων της πόλης Κομοτηνής με αποδέκτη των επεξεργασμένων λυμάτων το χείμαρρο Βοζβόζη που είναι και ο μοναδικός τροφοδότης γλυκού νερού της Ισμαρίδας.
Η Οικολογική Ομάδα Ροδόπης, σε συνεργασία με το ΕΚΒΥ έχει ζητήσει την εκπόνηση συνολικής μελέτης για τη λεκάνη απορροής του Βοζβόζη και της Ισμαρίδας ώστε να διαπιστωθεί πόσο θα επιβαρυνθεί η λίμνη από τα επεξεργασμένα λύματα.
Η σημαντική μείωση των νερών έχει οδηγήσει σε ανεξέλεyιcrες αμμοληψίες από τις κοίτες, σε μεrατρoπή τους σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις, σε απόρριψη κάθε είδους μπαζών ή σε χώρους εγκατάστασης χοιροστασίων, μαντριών κλπ.

Οι υγρότοποι του νομού Ροδόπης έχουν συμπεριληφθεί στο Πρόγραμμα Παρακολούθησης Υγροτόπων του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων-Υγροτόπων που συντονίζει η Εταιρία Προστασίας της Φύσης και Οικοανάπτυξης και την ευθύνη παρακολούθησης έχει η οικολογική Ομάδα Ροδόπης που δραστηριοποιείται στην ευρύτερη περιοχή από το 1990.
Οι κάτοικοι του Φαναριού χρησιμοποιούν ως σκουπιδότοπο ένα από τα καλύτερα τμήματα της λιμνοθάλασσας Νταλιάνι, πετώντας τα σκουπίδια τους εκεί ακριβώς όπου ζουν τα φοινικόπτερα ή εκεί που εμφανίζεται η σπανιότατη λεπτομύτα.

Παρατήρηση πουλιών στο Δέλτα του Νέστου	Στο Κέντρο Πληροφόρησης λίμνης Βιστωνίδας

Τοποθέτηση πινακίδων - μηνυμάτων στη λίμνη Βιστωνίδα	Ανάλυση δείγματος λιμναίου νερού

Η ΟΜΑΔΑ ΜΑΣ
Πρίσκου Μ., ΤορτοπίδουΘ., Παπά Ε., Φυλάκη Α., Δ. Μαργιούλα, Μ. Χασιώτη, Β. Πάνου, Τ.Τσιλιγγιρίδης, Ρ. Παπαδοπούλου, Ε. Τσιριγώτη, Σ. Παπαδάκη, Α. Κωστελίδου, Ε. Μασηνιώτη, Ε. Κεσίδου, Τ. Κοκκινίδης, Γ. Γιαwοπούλου, Α. Καρανίκας, Σ. Καμενίδου, Γ. Λιόγγας

Εκπαιδευτικοί -Συντονιστές του προγράμματος
ΤρΙανταφθλλίδου Κ., Μπιτσώρης Α.

Επιστροφή Συμμετοχές 2004 - 05