3o Ενιαίο Λύκειο Αμπελοκήπων Ν. Θεσσαλονίκης

Τίτλος προγράμματος: "Γνωρίζοντας τους υγρότοπους"

Διάρκεια πραγματοποίησης του προγράμματος: 2003-2004

Παραγόμενο υλικό: Έντυπο και CDRom με τον ίδιο τίτλο

Λίγα λόγια για την Ομάδα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
Η Ομάδα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Μέρος 1ο
Υγρότοποι : Πηγή ζωής
1. Τι είναι υγρότοπος και ποια η σχέση του με τον άνθρωπο
α. Ορισμός
β. Ιστορία
γ. Φυσικές λειτουργίες των υγροτόπων
δ. Η αξία των υγροτόπων
ε. Κίνδυνοι που απειλούν τους υγρότοπους
στ. Ανθρώπινα λάθη στους υγρότοπους
ζ. Οι υγρότοποι και η προστασία τους
2. Ορνιθοπανίδα, Πανίδα και Χλωρίδα στους υγρότοπους
α. Τα πουλιά
β. Η πανίδα
γ. Η χλωρίδα
3. Οι Ελληνικοί Υγρότοποι της Συνθήκης Ramsar
4. Σύστημα ταξινόμησης τύπων υγροτόπων της Συνθήκης Ramsar

Μέρος 2ο
Ένα ταξίδι στους υγρότοπους της Βόρειας Ελλάδας
1. Υγρότοπος Γαλλικού - Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα - Αλυκής Κίτρους
2. Υγρότοπος λίμνης Βισρωνίδας
3. Υγρότοπος Έβρου
4. Λίγα λόγια για το δάσος της Δαδιάς

Μέρος 3ο
Άρθρα της ομάδας Νέοι Δημοσιογράφοι για το Περιβάλλον
1. Coastline Wetlands: a valuable heritage
2. The wetland close to Thessaloniki
3. Wetlands: Do we know their value?
4. Υγρότοποι: Γνωρίζουμε την αξία τους;

Μέρος 4ο
Φωτογραφικό υλικό
α. Παρατήρηση πουλιών στους υγρότοπους
β. Άλλες δραστηριότητες

Βιβλιογραφία

Στην εργασία μας συμπεριλάβαμε και τους υγρότοπους Βιστωνίδας και Έβρου τους οποίους επισκεφτήκαμε γιατί είναι γνωστό ότι είναι από τους πλουσιότερους υγρότοπους στην Ευρώπη. Είναι επίσης μια πρόκληση για σύγκριση με τον υγρότοπο Αξιού.

1. Βρίσκουμε και διαβάζουμε τη βιβλιογραφία προκειμένου να εμπλουτίσουμε τις γνώσεις μας και να μπορέσουμε να παρακολουθήσουμε τα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης από ειδικούς. Αναζητούμε φωτογραφικό υλικό που μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε αργότερα.

2. Χωριζόμαστε σε ομάδες και συζητάμε το υποθέμα που αναλογεί σε κάθε ομάδα. Μέσα από τη συζήτηση στην ομάδα προσπαθούμε να βελτιώσουμε τις σχέσεις μεταξύ μας, να αναπτύξουμε οικολογική συνείδηση και να δημιουργήσουμε συνθήκες κοινωνικής και ατομικής ευτυχίας.

3. Κάθε μέλος της ομάδας αναλαμβάνει να διαμορφώσει ένα κείμενο με βάση το υποθέμα της ομάδας.

4. Επισκεπτόμαστε τον υγροβιότοπο μεμονωμένα, κατά ομάδες ή και όλοι μαζί. Εκεί προσπαθούμε να ζωντανέψουμε όλα όσα διαβάσαμε και να κάνουμε πράξη τη θεωρία. Παρατηρούμε τη χλωρίδα, τα πουλιά και τα ζώα που ζουν στον υγροβιότοπο. Καλό είναι να επισκεφτούμε τον υγροβιότοπο σε διαφορετικές εποχές του χρόνου γιατί κάθε εποχή έχει τα δικά της χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, το χειμώνα έχει περισσότερο νερό ενώ το καλοκαίρι έχει λιγότερο. Την άνοιξη και το φθινόπωρο μπορούμε να δούμε μεγαλύτερη ποικιλία πουλιών. Σ'όλες τις εποχές του χρόνου μπορούμε να συναντήσουμε ψαράδες που θα μας πούνε για τα είδη των ψαριών που βρίσκονται στην περιοχή και που ποικίλουν από εποχή σε εποχή. Αυτά είναι κάποια παραδείγματα. Στη πορεία μπορούμε να ανακαλύψουμε και άλλα. Μη ξεχνάμε ότι η συζήτηση στην ομάδα είναι ένας βασικός παράγοντας αναζήτησης και προβληματισμού.

5. Επισκεπτόμαστε άλλους υγροβιότοπους και κάνουμε τις ίδιες εργασίες με ειδικούς και με συγκεκριμένο περιβαλλοντικό πρόγραμμα. Έτσι θα έχουμε τη δυνατότητα της σύγκρισης και ταυτόχρονα εμπλουτίζουμε τις γνώσεις μας στο θέμα των υγροβιοτόπων. Στις επισκέψεις αυτές έχουμε μαζί μας φωτογραφικές μηχανές και video για να μπορέσουμε να αποτυπώσουμε τον τόπο καλύτερα.

6. Συχνά επιχειρούμε να επικοινωνήσουμε με άλλες σχολικές μονάδες στην Ελλάδα και τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ανταλλαγή απόψεων, ιδεών και συγκριτικών στοιχείων. Η δράση μας αυτή βοηθά στην επικοινωνία των νέων σε Ελλαδικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο.

7. Μετά τις επισκέψεις αναδιαμορφώνουμε τα κείμενά μας και προετοιμαζόμαστε για την έκδοση ενός φυλλαδίου που θα εκπροσωπήσει το σχολείο μας.

8. Αποφασίζουμε με ποιο τρόπο θα παρουσιάσουμε την εργασία μας.

9. Δημιουργούμε ομάδα για ζωγραφική ή σκίτσα ώστε να φτιάξουμε μια αφίσα, σκίτσα για το έντυπο και την προβολή του προγράμματος.

Περιβαλλοντική ομάδα
Αβανίδης Ν., Αθανασίου Ε., Βαγγελά Φ., Βασιλειάδου Ό., Γκουγκουστάμου Φ., Γραμματικόπουλος Σ., Ιορδανίδου Ε., Διαμαντή Κατερίνα, Καραμπαγλίδου Κ., Κεχϊδης Θ., Κουλιάδης Χρ., Κούτρας Δ., Κουτρουδίτσου Γ., Κυπαρισίδης Γ., Κωστελίδου Στ., Κωστοπούλου Ι., Μάλαμας Γ., Μπαζαργιάννη Κ., Μποδιτσόπουλος Τ., Νικηφορίδου Α., Παπαδόπουλος Ά., Παμπουκίδου Ν., Παπαγεωργίιου Ν., Πετρομελίδου Χρ., Συμεωνίδης Δ., Τζιουβάρας Θ., Τσάντη Μ., Χαλκίδης Σ.

Εκπαιδευτική ομάδα
Πολύκαρπος Δουμπαλακίδης
Χρύσα Προύσαλη

Επιλογές - Αποσπάσμστα από το CDRom που δημιούργησε η περιβαλλοντική ομάδα

Ένα ακόμη πρόβλημα που δεσπόζει στους υγρότοπους είναι η παράνομη επέκταση χωραφιών. Μερικές φορές κόβονται παράνομα τα γέρικα πεύκα για να αυξηθεί η καλλιεργήσιμη γη. Οι δασικές νησίδες ανάμεσα στα χωράφια είναι ένας πολύτιμος βιότοπος που απειλείται.

Ελάχιστα αιωνόβια δάση σώζονται στην περιοχή της Δαδιάς. Στο παρελθόν πολλά από τα αιωνόβια δρυοδάση υλοτομούνταν για την παραγωγή καυσόξυλων ή αντικαθιστούνταν με απέραντες φυτείες πεύκων με καταστροφικές συνέπειες για το δάσος καθώς τα δένδρα κόβονταν ανεξέλεγκτα.. Σήμερα συναντά κανείς καρβουνιάρηδες σε λίγα μέρη αφού έχουν μειωθεί οι ανάγκες για κάρβουνα.

Εξίσου σημαντικό πρόβλημα αποτελεί η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων στις γειτονικές καλλιέργειες των υγροτόπων και η απόρριψη των άδειων φιαλών μέσα στην κοίτη των ποταμών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δηλητηριάζονται τα νερά των ποταμών και των λιμνών.

Τέλος σημαντικά προβλήματα αποτελούν τα δηλητηριασμένα δολώματα, η συνεχόμενη λαθροθηρία, η αμμοληψία, τα αποστραγγιστικά έργα, η έντονη βόσκηση, η μόλυνση και η ρύπανση.

Οι υγρότοποι και η προστασία τους...

Ένα από τα σημαντικότερα μέρη του οικοσυστήματος που υφίσταται αυτή τη καταστροφή είναι οι υγροβιότοποι. Ο χώρος όπου οι κοινωνίες των φυτών, των ζώων, των ψαριών, των πτηνών, των εντόμων και πολλών άλλων οργανισμών που ζουν και αναπτύσσονται, χωρίς να απαιτούν τίποτα από τον άνθρωπο, αλλά αντίθετα του προσφέρουν. Αυτοί οι χώροι εδώ και αρκετό καιρό εκπέμπουν σήμα κίνδύνου. Το σήμα αυτό πρέπει να το λάβουμε πρώτα εμείς, οι απλοί άνθρωποι, γιατί είναι βέβαιο ότι οι ισχυροί της γης δεν ενδιαφέρονται αν θα υπάρχουν ερωδιοί, γεράκια, αετοί, αν θα φυτρώνουν νούφαρα και κρίνα.

Για να σωθούν αυτές οι κοινωνίες θα πρέπει να δραστηριοποιηθούμε όλοι, μαζί με τους ανάλογους οργανισμούς, ώστε να ληφθούν δραστικά μέτρα προστασίας τους πριν είναι πολύ αργά. Θα πρέπει να πεισθούν οι κυβερνώντες, να συμβάλλουν στη σωτηρία των σημαντικών αυτών χώρων, μια που η Ελλάδα έχει πολλούς και σπουδαίους υγρότοπους.

Τι πρέπει να γίνει :
· να απομακρυνθούν από κοντά τους όλες οι πηγές μόλυνσης (εργοστάσια, βιοτεχνίες κλπ)
· να γίνεται βιολογικός καθαρισμός των λυμάτων της περιοχής ώστε να μη τους ρυπαίνουν
· να δημιουργηθεί περιφερειακή ζώνη από χερσότοπους ώστε να αποφεύγεται η μόλυνση από γεωργικά φάρμακα και χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται κατά κόρον στις αγροτικές καλλιέργειες
. να γίνεται ορθολογική αλίευση στις λιμνοθάλασσες και τις λίμνες ώστε να μη μειώνεται ο πληθυσμός των ψαριών που ζουν σ'αυτά.
· να επιβάλλονται μεγάλες ποινές και χρηματικά πρόστιμα σ'αυτούς που κυνηγούν μέσα στους υγρότοπους ή που τους μολύνουν με διάφορους τρόπους, γιατί η τυχόν εξαφάνιση των ζώων που ζουν στα λιβάδια των υγροτόπων και στα φυτά που αναπτύσσονται εκεί, θα μεταβάλει τη σύνθεση των φυτικών ειδών με άγνωστες συνέπειες στο οικοσύστημα.
· να διαμορφωθούν χώροι υποδοχής επισκεπτών και κατασκευή παρατηρητηρίων, με σωστή στελέχωση υπεύθυνου προσωπικού (ξεναγοί) και κατάλληλου εξοπλισμού όπως κιάλια, τηλεσκόπια κλπ.. Έτσι οι επισκέπτες θα μπορούν να ζουν και να μελετούν από κοντά το θαύμα της φύσης χωρίς ταυτόχρονα να ενοχλούν τους μόνιμους κατοίκους του υγρότοπου
· να αναδειχθεί με διάφορους τρόπους η πολιτιστική αξία των υγροτόπων
· να γίνεται σωστή και διαρκής περιβαλλοντική αγωγή και ενημέρωση τόσο από το δημοτικό σχολείο για τα μικρά παιδιά και τις άλλες βαθμίδες της εκπαίδευσης, όσο και από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης για τους μεγαλύτερους σε ηλικία.
· να μη καταστρέφονται οι καλαμώνες που είναι ένας χρήσιμος τόπος για την διαβίωση και αναπαραγωγή ορισμένων οργανισμών, πουλιών και υδροβίων.
· να γίνονται τακτικές επισκέψεις και εκδρομές στους υγρότοπους ώστε να καταλάβουμε τι πραγματικά συντελείται εκεί να το αγαπήσουμε και να το προστατέψουμε.

Αυτά είναι ορισμένα μέτρα που αφορούν την προστασία των υγροτόπων, έτσι ώστε να μη διαταράσσεται η οικολογική ισορροπία, στο ήδη επιβαρημένο περιβάλλον. Αλίμονο αν δεν προστατέψουμε το περιβάλλον μας. Αλίμονο αν η μόλυνση γίνει καθημερινότητα. Η ζωή μας θα γίνει αφόρητη, άχρωμη. Ας μη ξεχνάμε 'ότι η 'φύση εκδικείται'.

στη λίμνη Βιστωνίδα	στο παρατηρητήριο στο δάσος Δαδιάς

στον υγρότοπο Γαλλικού - Αξιού	παρουσίαση στην εκδήλωση του 3ου Γραφείου Π.Ε.

συνάντηση με το 2ο Γ/σιο Κομοτηνής	ανταλλαγή απόψεων στην ομάδα

Επιστροφή Συμμετοχές 2003 - 04