Διάρκεια Προγράμματος: 2006 - 2007
Εισαγωγή ΝΕΡΟ, ο αόρατος σύντροφος και συνοδοιπόρος στο ταξίδι της ζωής ...με δεδομένο ότι το νερό ήταν, είναι και θα είναι ένα υπερπολύτιμο αγαθό, ξεκινήσαμε λοιπόν, εδώ στο Νηπιαγωγείο Δεμενίκων, μια βροχερή μέρα του φθινοπώρου, το μαγικό ταξίδι στον κόσμο της γνώσης προσδοκώντας όχι μόνο να λύσουμε απορίες των παιδιών αλλά και να τους δημιουργήσουμε νέες, που θα προάγουν το γνωστικό τους επίπεδο αλλά και θα τα ευαισθητοποιούν σε περιβαλλοντικά ζητήματα.
1η Ενότητα: Νερό; Τι είναι αυτό; Ο κύκλος του νερού είναι αέναος και ζωηφόρος. Οι μικροί μαθητές καλούνται να έρθουν σε μια πρώτη επαφή διαφορετικού τύπου από αυτή που είχαν μέχρι τώρα, με το υγρό στοιχείο που περιβάλλει και περικλείει την έννοια ζωή. Οι μαθητές εμβαθύνουν σε μια έννοια τόσο γνωστή τους, όσο και η έννοια "μαμά", προσπαθώντας να κατανοήσουν τις κρυμμένες τις πτυχές. 1η Δραστηριότητα Στόχοι: Αρχικά λοιπόν φτιάξαμε ένα αραχνόγραμμα όπου ο κάθε μαθητής συμπλήρωνε σε αυτό από μία λέξη που σχετίζεται με τον κύκλο του νερού. Κατόπιν, τα παιδιά κλήθηκαν να ζωγραφίσουν μόνα τους τον κύκλο του νερού όπως τον αντιλαμβάνονται. Κατόπιν παρουσιάσαμε από διάφορα έντυπα την σχηματοποίηση του κύκλου του νερού. Η συνέχεια ήρθε με μια μεγάλη ζωγραφιά με μαρκαδόρους και νερομπογιές, με θέμα τον κύκλο του νερού και με συμμετοχή όλων των μαθητών.
3η Δραστηριότητα Στόχοι:
ήρωα τον "Μάγο Σταγονούλη" και θέμα τι άλλο, τις περιπέτειές του κατά την διάρκεια ενός υδρολογικού κύκλου. Στην συνέχεια προχωρήσαμε στην συγγραφή και στην εικονογράφηση του παραμυθιού ώστε να ολοκληρωθεί το έργο μας. Τα νήπια βρήκαν πολύ διασκεδαστικό το να γίνονται αυτά συγγραφείς ενός παραμυθιού και να στέλνουν έτσι τα περιβαλλοντικά τους μηνύματα.
8η Δραστηριότητα Στόχοι:
Ιδιαίτερα σταθήκαμε στην έκχυση μελανιού (που σημαίνει βρώμικα νερά) και πετρελαίου μέσα στο νερό, για να κατανοήσουν οι μικροί εξερευνητές μας, πόσο βλαβερό είναι για το περιβάλλον η μεταφορά του πετρελαίου στη θάλασσα και πόσους κινδύνους κρύβει για το ζωντανούς οργανισμούς που κατοικούν μέσα σ΄ αυτή. Στο τέλος καταγράψαμε τα αποτελέσματά μας . 2η Δραστηριότητα Στόχοι: Συγκεντρώσαμε οπτικό υλικό και μιλήσαμε στα παιδιά για τα φυτά που ζουν και αναπτύσσονται στις λίμνες και στις παρόχθιες περιοχές και την λειτουργία που επιτελούν αυτά για την διατήρηση μια ισορροπίας στο λιμναίο οικοσύστημα. Μαζέψαμε και παρουσιάσαμε διάφορα δείγματα φυτών που ζουν μέσα στο νερό ή δίπλα από αυτό και τα συγκρίναμε. Παίξαμε παιχνίδια με κάρτες που είχαν τα διάφορα είδη φυτών και οι μικροί μαθητές καλούνταν να τα αναγνωρίσουν και να τα ονομάσουν. Τα παιδιά διασκέδασαν και έμαθαν για νέες έννοιες με παιγνιώδη τρόπο. 4η Δραστηριότητα Στόχοι: Ζητήσαμε από τα παιδιά με την βοήθεια των γονιών τους να βρουν πληροφορίες ή και φωτογραφίες για είδη πουλιών και ζώων που ζουν στο νερό ή κοντά σ΄αυτό. Το αποτέλεσμα; Την επόμενη ημέρα άρχισαν να καταφθάνουν οι πρώτες πληροφορίες και οι πρώτες φωτογραφίες πτηνών και ζώων που φιλοξενεί ένας υγροβιότοπος. Ξεχωρίσαμε κάποια από αυτά και μιλήσαμε για το κάθε είδος χωριστά. Αναφέραμε τα χαρακτηριστικά του και το ρόλο που αυτό επιτελλεί μέσα σε ένα οικοσύστημα όπως είναι η λίμνη. Επισημάναμε στα παιδιά ότι οποιαδήποτε παρέμβαση του ανθρώπου σ΄ αυτά τα ευαίσθητα οικοσυστήματα αλλοιώνει την μορφή τους και διαταράσσει ευαίσθητες ισορροπίες. Συζητήσαμε για την ανάγκη και την χρησιμότητα όλων αυτών των ζωντανών οργανισμών που υπάρχουν σε ένα λιμναίο οικοσύστημα και παρουσιάσαμε με τρόπο απλό και κατανοητό στα παιδιά πως ξεκινά και πως σχηματίζεται μια τροφική αλυσίδα που εμπλέκει τα υδροχαρή φυτά, τα υδρόβια ζώα, τα ψάρια, τα πτηνά και τον άνθρωπο. Τέλος ζωγραφίσαμε την τροφική αλυσίδα και σχέδια ζώων του νερού.
5η Δραστηριότητα Στόχοι: Στην περιοχή της Πάτρας έχουμε την τύχη να έχουμε ένα έλος το οποίο εδώ και πολλά χρόνια δέχεται μία ασύστολη επίθεση από μας τους κατοίκους της πόλης. Έχουν γίνει πολλές προσπάθειες για να καταπατηθεί και ως ένα βαθμό οι οικοπεδοφάγοι το κατάφεραν. Μετά από πολλές προσπάθειες περιβαλλοντικών οργανώσεων και φορέων μπήκε φρένο στις ενέργειες όλων όσων επιθυμούσαν την καταστροφή του με παράνομες επιχωματώσεις και οικοπεδοποιήσεις. Παρόλα αυτά το έλος χρειάζεται την φροντίδα όλων μας γιατί έχει καταντήσει σκουπιδότοπος ενώ θα ήταν ένας πρώτης τάξης περιβαλλοντικό μονοπάτι και χώρος αναψυχής. Φέραμε λοιπόν εδώ τα παιδιά για να δουν από κοντά πως καταντά ένα ζωντανό οικοσύστημα μετά από χρόνια ανθρώπινη δραστηριότητα, χωρίς σεβασμό για την φύση. Μελετήσαμε και παρατηρήσαμε υδρόβια φυτά και ζώα που ακόμα επιμένουν να κατοικούν εδώ και συζητήσαμε σχετικά με το τι πρέπει να κάνουμε για να το διαφυλάξουμε και να το προστατεύσουμε. 2η Δραστηριότητα Στόχοι:
πιάτα, λερώσαμε την επιφάνεια του καθενός με δυο σταγόνες λάδι και ύστερα πλύναμε το καθένα ξεχωριστά, την πρώτη φορά με μία σταγόνα απορρυπαντικό, τη δεύτερη με δυο, την τρίτη με τέσσερις, την τέταρτη με έξι και την πέμπτη με οκτώ. Διαπιστώσαμε στο τέλος ότι την καθαριότητα μπορούμε να την επιτύχουμε χρησιμοποιώντας μικρότερη ποσότητα απορρυπαντικών. 5η Δραστηριότητα Στόχοι: Για να γίνουν εφικτοί οι παραπάνω στόχοι και για να μπορέσουν να ολοκληρώσουν τα παιδιά την εικόνα τους για το πώς μπορούμε να βοηθήσουμε την φύση και να προστατέψουμε το νερό, είτε αυτό είναι στη θάλασσα, είτε σε μια λίμνη, είτε στο υπέδαφος, μιλήσαμε για τον βιολογικό καθαρισμό. Παρουσιάσαμε φωτογραφίες που έδειχναν αστικά λύματα που διοχετεύονται κατευθείαν στην θάλασσα, ή σε μια λίμνη. Συζητήσαμε για το τι συμβαίνει τότε στο βυθό και τι επιπτώσεις έχει αυτή η ανθρώπινη ενέργεια για τα φυτά και τα ζώα. Είπαμε πως υπάρχει λύση και αυτή είναι ο Βιολογικός Καθαρισμός. Παρουσιάσαμε απλά και παραστατικά τα στάδια της Βιολογικής επεξεργασίας των λυμάτων και διαπιστώσαμε ότι αυτό που στο τέλος παράγεται είναι καθαρό νεράκι. Τέλος συγκρίναμε τους δύο τρόπους διαχείρισης των αποβλήτων μας και διαπιστώσαμε ότι με την βιολογική επεξεργασία προστατεύουμε τη φύση και τη ζωή.
Κατά το τρέχον σχολικό έτος εφαρμόσαμε στο σχολείο μας ένα περιβαλλοντικό πρόγραμμα σχετικό με το νερό, τον κύκλο που κάνει στην φύση και τις χρήσεις του. Αξιολογώντας την προσπάθειά μας θα πρέπει να επισημάνουμε ότι τα νήπια - προνήπια τα οποία ενεπλάκησαν στο πρόγραμμα δεν είχαν προηγούμενες γνώσεις, αποκτημένες στα πλαίσια αναλόγου ή παρεμφερούς προγράμματος, σχετικά με το νερό. Έτσι έπρεπε να ξεκινήσουμε από μηδενική βάση και να προσπαθήσουμε να κατακτήσουμε νέες έννοιες αλλά και να επαναπροσδιορίσουμε λαθεμένες εντυπώσεις που κουβαλούσαν από τις προηγούμενες εμπειρίες τους. Κατά την διάρκεια του προγράμματος παρατηρήσαμε ότι τα παιδιά ήταν πολύ προσεκτικά, βρήκαν ενδιαφέροντα τα πειράματα τα οποία κάναμε και συμμετείχαν ενεργητικά στην παραγωγή νέας γνώσης. Μάλιστα πολλές ήταν οι φορές που ζητούσαν να κάνουμε για τον "Μάγο Σταγονούλη" ενώ κάτι τέτοιο δεν ήταν προγραμματισμένο. Επίσης εντύπωση τους έκαναν και οι κάρτες με τα είδη φυτών, ψαριών και πουλιών που υπάρχουν σε ένα υγροβιότοπο. Έμαθαν μέσα σε λίγη ώρα όλα τα ονόματα και μπορούσαν να τα αναγνωρίζουν όταν οι κάρτες ήταν ανακατεμένες. Αρκετές φορές κατά την διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων χωρίζονταν σε ομάδες (φυτά, έντομα, ψάρια, πουλιά) και έπαιζαν το παιγνίδι της τροφικής αλυσίδας στο προαύλιο του σχολείου μας. Κλείνοντας θα μπορούσαμε να πούμε με το χέρι στην καρδιά ότι οι μικροί μαθητές μας εξέπληξαν με το ενδιαφέρον τους και με την αγάπη που επέδειξαν για την ενασχόληση με περιβαλλοντικά ζητήματα. Ευχάριστη έκπληξη ήταν επίσης η αποδοχή του προγράμματος και η συμμετοχή των γονιών των μαθητών μας, οι οποίοι άδραξαν την ευκαιρία και ασχολήθηκαν ενεργά, αποδεικνύοντας έτσι ότι όλοι μπορούμε να ασχοληθούμε με περιβαλλοντικά ζητήματα αρκεί να "ανάψει" κάποιος την "φωτιά" και να δημιουργηθεί η κατάλληλη συνθήκη.
|