Προχωρήστε στο περιεχόμενο

ΚΠΕ Καστοριάς: Orchidaceae

Συντάκτης: admin

16 Μαΐου, 20151 Δεκεμβρίου, 2021

Ophrys insectifera L. 1753 – Οφρύς η εντομοφόρος

Συνέχεια →
9 Μαΐου, 201530 Νοεμβρίου, 2021

Ophrys sicula Tineo 1817 – Οφρύς η σικελική

Συνέχεια →
4 Σεπτεμβρίου, 20141 Δεκεμβρίου, 2021

Spiranthes spiralis (L.) Chevallier 1827 – Σπειρανθές το σπειροειδές

Συνέχεια →
27 Ιουλίου, 201430 Νοεμβρίου, 2021

Dactylorhiza saccifera (Brongniart) Soό 1962 – Δακτυλόριζα η σακοφόρος

Συνέχεια →
27 Ιουλίου, 201430 Νοεμβρίου, 2021

Epipactis purpurata J. E. Smith 1828 – Επιπακτίς η ιώδης

Συνέχεια →
27 Ιουλίου, 20141 Δεκεμβρίου, 2021

Epipactis persica subsp. gracilis W. Rossi – Επιπακτίς η περσική

Συνέχεια →
15 Ιουνίου, 201430 Νοεμβρίου, 2021

Neotinea ustulata (L.) R. M. Bateman, Pridgeon & M. W. Chase 1997 – Νεοτινέα η κεκαυμένη

Συνέχεια →
17 Μαΐου, 201430 Νοεμβρίου, 2021

Ophrys grammica (B. Willing & E. Willing) Devillers-Tersch. & Devillers 1991 – Οφρύς του Γράμμου

Συνέχεια →
7 Μαΐου, 20141 Δεκεμβρίου, 2021

Serapias vomeracea (N. L. Burman) Briquet 1910 – Σεραπιάς η υνική

Συνέχεια →
8 Αυγούστου, 201330 Νοεμβρίου, 2021

Epipogium aphyllum Swartz 1814 – Επιπόγιο το άφυλλο

Συνέχεια →
15 Ιουνίου, 201330 Νοεμβρίου, 2021

Epipactis microphylla (Ehrhardt) Swartz 1800 – Επιπακτίς η μικρόφυλλος

Συνέχεια →
8 Ιουνίου, 201330 Νοεμβρίου, 2021

Dactylorhiza incarnata (L.) Soό 1962 – Δακτυλόριζα η σαρκόχρωμη

Συνέχεια →
5 Ιουνίου, 201330 Νοεμβρίου, 2021

Neottia nidus-avis (L.) L. C. M. Richard 1817 – Νεοττία η φωλεά

Συνέχεια →
14 Μαΐου, 201330 Νοεμβρίου, 2021

Neottia ovata (L.) Bluff & Fingerhut 1838 – Νεοττία η ωοειδής

Συνέχεια →
14 Μαΐου, 201330 Νοεμβρίου, 2021

Orchis pallens L. 1771 – Ορχιδέα η χλωμή

Συνέχεια →
14 Μαΐου, 20131 Δεκεμβρίου, 2021

Orchis mascula (L.) L. 1755 – Όρχις η αρσενική

Συνέχεια →
1 Ιουλίου, 20121 Δεκεμβρίου, 2021

Gymnadenia conopsea – Γυμναδενία η κουνουπόμορφη

Συνέχεια →
1 Ιουλίου, 201230 Νοεμβρίου, 2021

Cephalanthera damasonium (Miller) Druce 1906 – Κεφαλάνθηρο το δαμασόνιον

Συνέχεια →
1 Ιουλίου, 201230 Νοεμβρίου, 2021

Epipactis palustris (L.) Crantz 1769 – Επιπακτίς η ελώβιος

Συνέχεια →
1 Ιουλίου, 20121 Δεκεμβρίου, 2021

Epipactis helleborine (L.) Crantz 1769 – Επιπακτίς η ελλέβορος

Συνέχεια →
13 Ιουνίου, 201230 Νοεμβρίου, 2021

Platanthera bifolia (L.) L. C. M. Richard 1817 – Πλατάνθηρο το δίφυλλο

Συνέχεια →
9 Ιουνίου, 201230 Νοεμβρίου, 2021

Gymnadenia frivaldii Hampe ex Griseb. – Γυμναδενία του Φριβάλντι

Συνέχεια →
9 Ιουνίου, 201230 Νοεμβρίου, 2021

Cephalanthera rubra (L.) L. C. M. Richard 1817 – Κεφαλάνθηρο το ερυθρό

Συνέχεια →
9 Ιουνίου, 201230 Νοεμβρίου, 2021

Limodorum abortivum (L.) Swartz 1799 – Λιμόδωρο το εκτρωτικό

Συνέχεια →
5 Ιουνίου, 201230 Νοεμβρίου, 2021

Ophrys apifera Hudson 1762 – Οφρύς η μελισσοφόρος

Συνέχεια →
3 Ιουνίου, 201230 Νοεμβρίου, 2021

Ophrys cerastes Devillers & Devillers – Tersch. 2004 – Οφρύς η κερασφόρος

Συνέχεια →
3 Ιουνίου, 201230 Νοεμβρίου, 2021

Anacamptis pyramidalis (L.) Rich. 1817 – Ανακαμπτίς η πυραμιδοειδής

Συνέχεια →
2 Ιουνίου, 20121 Δεκεμβρίου, 2021

Platanthera chlorantha (Custer) Rchb. 1829 – Πλατάνθηρο το χλωρανθές

Συνέχεια →
27 Μαΐου, 20121 Δεκεμβρίου, 2021

Ophrys epirotica (Renz) Devillers-Tersch. & Devillers 1991 – Οφρύς της Ηπείρου

Συνέχεια →
19 Μαΐου, 201230 Νοεμβρίου, 2021

Dactylorhiza sambucina (L.) Soό 1962 – Δακτυλόριζα η σαμπούκινη, Δακτυλόριζα η σαμβυκίνη

Συνέχεια →
19 Μαΐου, 201230 Νοεμβρίου, 2021

Cephalanthera longifolia (L.) Fritsch. 1888 – Κεφαλάνθηρο το μακρόφυλλο

Συνέχεια →
5 Μαΐου, 20121 Δεκεμβρίου, 2021

Orchis quadripunctata Cyrillo ex Tenore 1812 – Ορχιδέα η τετράστικτη

Συνέχεια →
5 Μαΐου, 20121 Δεκεμβρίου, 2021

Orchis pauciflora Tenore 1812 – Όρχις ο ολιγανθής

Συνέχεια →
29 Απριλίου, 201230 Νοεμβρίου, 2021

Orchis purpurea Huds. 1762 – Όρχις η πορφυρή

Συνέχεια →
15 Απριλίου, 20121 Δεκεμβρίου, 2021

Ophrys hansreinhardii M. Hirth 2007 – Οφρύς του Hans R. Reinhard

Συνέχεια →
14 Ιουνίου, 201130 Νοεμβρίου, 2021

Dactylorhiza cordigera (Fries) Soό 1962 subsp. cordigera – Δακτυλόριζα η καρδιόσχημη

Συνέχεια →
11 Ιουνίου, 201130 Νοεμβρίου, 2021

Himantoglossum jankae Somlyay, Kreutz & Óvári 2012 – Ιμαντόγλωσσο του Γιάνκα

Συνέχεια →
5 Ιουνίου, 20111 Δεκεμβρίου, 2021

Anacamptis coriophora subsp. fragrans (Pollini) R. M. Bateman, Pridgeon & M.W. Chase 1997 – Ανακαμπτίς η κορέοσμος υποείδος η εύοσμη

Συνέχεια →
20 Μαΐου, 20111 Δεκεμβρίου, 2021

Ophrys zeusii M. Hirth 2002 – Οφρύς του Δία

Συνέχεια →
6 Μαΐου, 20111 Δεκεμβρίου, 2021

Orchis simia Lamarck 1779 – Όρχις η πιθηκοειδής

Συνέχεια →
5 Μαΐου, 20111 Δεκεμβρίου, 2021

Anacamptis morio (L.) R. M. Bateman, Pridgeon & M. W. Chase 1997 – Ανακαμπτίς η νηπία

Συνέχεια →
1 Μαΐου, 20111 Δεκεμβρίου, 2021

Neotinea tridentata (Scopoli 1772) R. M. Bateman, Pridgeon & M. W. Chase 1997 – Νεοτινέα η τρίδοντη

Συνέχεια →
17 Απριλίου, 20111 Δεκεμβρίου, 2021

Ophrys mammosa Desf. 1807 – Οφρύς η μαστοφόρος

Συνέχεια →
12 Απριλίου, 20111 Δεκεμβρίου, 2021

Ophrys helenae Renz 1928 – Οφρύς της Ελένης

Συνέχεια →
27 Απριλίου, 20101 Δεκεμβρίου, 2021

Anacamptis laxiflora (Lam.) R. M. Bateman, Pridgeon & M. W.Chase – Ανακαμπτίς η αραιανθής

Συνέχεια →

New Page 3 New Page 2

Λίγα λόγια για τις ορχιδέες

 

Οι ορχιδέες είναι ανθοφόρα φυτά που ταξινομούνται στην οικογένεια των Ορχιδοειδών (Orchidaceae). Με περίπου 25.000 καταγεγραμμένα είδη, η οικογένεια των Ορχιδοειδών θεωρείται η πιο πολυπληθής οικογένεια ανθοφόρων φυτών (αγγειόσπερμων).

 

Τα ιδιαίτερα μορφολογικά γνωρίσματά τους καθιστούν τις ορχιδέες σχετικά εύκολα διακριτές από τα είδη άλλων φυτικών οικογενειών. Τα άνθη τους σχηματίζουν βοτρυοειδείς ταξιανθίες στην κορυφή του φυτού, είναι ζυγόμορφα, τα μέρη τους δηλαδή διατάσσονται συμμετρικά ως προς έναν μόνο, κατακόρυφο άξονα, ενώ πολύ χαρακτηριστικός είναι ο μετασχηματισμός ενός πετάλου του άνθους σε επιφάνεια προσγείωσης για τα έντομα - επικονιαστές του. Το μετασχηματισμένο αυτό πέταλο, που ονομάζεται και χείλος, εμφανίζει ιδιαίτερο σχήμα, διαφορετικό σε κάθε είδος, αποτελώντας στοιχείο για την ταυτοποίηση της ορχιδέας. Ειδικότερα, στις ορχιδέες του γένους Ophrys το χείλος του άνθους προσομοιάζει στη μορφή στο έντομο - επικονιαστή του αντίστοιχου είδους, προσαρμογή που ευνοεί την αναπαραγωγή του φυτού. Λειτουργώντας ως ομοίωμα εντόμου, η μορφή του άνθους της ορχιδέας «εξαπατά» τα έντομα – επικονιαστές στην προσπάθειά τους για εύρεση αναπαραγωγικού συντρόφου. Στην «εξαπάτηση» αυτή σημαντικό ρόλο παίζουν και χημικές ουσίες που εκλύονται από τα άνθη των ορχιδεών και είναι παρόμοιες με τις φερομόνες των εντόμων - επικονιαστών. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό στοιχείο του άνθους της ορχιδέας είναι η σύμφυση των στημόνων με τον στύλο του υπέρου σε μία ενιαία στήλη.

 

Τα φύλλα της ορχιδέας εμφανίζουν παράλληλη νεύρωση, όπως συμβαίνει κατά κανόνα στα μονοκοτυλήδονα φυτά. Στη βάση του φυτού σχηματίζουν ρόδακα, ενώ κατά μήκος του βλαστού η διάταξή τους είναι αντίθετη ή σπειροειδής, με μειούμενο μέγεθος προς την κορυφή του φυτού.

 

Τα υπόγεια τμήματα των ορχιδεών, ριζοκόνδυλοι ή ριζώματα, λειτουργούν ως πολλαπλασιαστικά όργανα. Τα σπέρματά τους είναι πολύ μικρά σε μέγεθος, με απουσία ενδοσπερμίου, χαρακτηριστικά που αφενός περιορίζουν το βάρος τους και ευνοούν τη διασπορά τους και αφετέρου καθιστούν αναγκαία τη συμβίωσή τους με μύκητες του εδάφους (κυρίως βασιδιομύκητες). Οι μύκητες προσβάλλουν τα σπέρματα και τα τροφοδοτούν με νερό, ανόργανα θρεπτικά στοιχεία και οργανικές ουσίες, που είναι απαραίτητα για την ανάπτυξή τους.

 

Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των ορχιδεών είναι το μεγάλο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από τη φύτρωση του σπέρματος μέχρι την ανάπτυξη των ταξιανθιών. Σε ορισμένα είδη τους το διάστημα αυτό μπορεί να φτάνει τα 15 χρόνια, γεγονός που καθιστά τις ορχιδέες βιοδείκτες της κατάστασης του εδάφους, με δεδομένο ότι η ύπαρξη μεγάλου αριθμού φυτών υποδηλώνει την απουσία διαταραχής του για μακρύ χρονικό διάστημα. Ωστόσο, εξαιτίας του ίδιου χαρακτηριστικού, οι πληθυσμοί των άγριων ορχιδεών είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε πρακτικές ανεξέλεγκτης και παράνομης συλλογής των κονδύλων τους (π.χ. για την προμήθεια πρώτης ύλης για την παρασκευή σαλεπιού). Σημαντική απειλή για τις ορχιδέες με μικρή γεωγραφική εξάπλωση κυρίως αποτελεί, επίσης, η κατασκευή τεχνικών έργων (π.χ. η διαπλάτυνση δασικών δρόμων και η απόρριψη μπαζών στις παρυφές τους) χωρίς την εκπόνηση και εφαρμογή ειδικών περιβαλλοντικών μελετών.

 

Αν και ορισμένα εντυπωσιακά είδη ορχιδέας της τροπικής ζώνης είναι γνώριμα λόγω της διακίνησής τους στα ανθοπωλεία, λιγότερο γνωστά είναι τα περίπου 200 αυτοφυή είδη της χώρας μας. Στην Καστοριά, σύμφωνα με φωτογραφικές καταγραφές του Κέντρου Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία/Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καστοριάς, έχουν ταυτοποιηθεί μέχρι σήμερα 45 είδη ορχιδεών και 3 υβρίδια, πλήθος ιδιαίτερα σημαντικό συγκριτικά με την έκταση της περιφερειακής ενότητας και την σχετικά περιορισμένη γεωγραφική περιοχή έρευνας.

 

Οι αυτοφυείς ορχιδέες του τόπου μας απαντούν σε ποικίλα οικοσυστήματα, με τα διαφορετικά είδη τους να εμφανίζουν προσαρμογές για ανάπτυξη σε συγκεκριμένα περιβάλλοντα. Πληθυσμοί τους συναντώνται σε πυκνά δάση, όπου ελάχιστο φως μπορεί να διεισδύσει, σε ξέφωτα δασών, σε βραχώδεις και ξηρές περιοχές, σε πολύ υγρές περιοχές, σε μικρά και μεγάλα υψόμετρα, ακόμα και σε οικισμούς, στα πάρκα και στις πρασιές των δρόμων.

 

Η ψηφιακή έκθεση φωτογραφιών σχεδιάστηκε με στόχο να αποτελέσει μια αφορμή γνωριμίας με ένα μικρό μόνο μέρος της βιοποικιλότητας της περιοχής μας, ενός ζωντανού πλούτου, η διασφάλιση του οποίου προϋποθέτει την ανάπτυξη μιας ισορροπημένης σχέσης μεταξύ των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και του φυσικού περιβάλλοντος ανάπτυξής του. Περιλαμβάνει αντιπροσωπευτικές φωτογραφίες ορχιδεών που παρατηρούνται στην περιοχή της Καστοριάς, ενώ στα συνοδευτικά κείμενα παρουσιάζεται σύντομη πληροφορία σχετική με την προέλευση της επιστημονικής ονομασίας κάθε είδους, τα μορφολογικά χαρακτηριστικά, την περίοδο ανθοφορίας και τη γεωγραφική του εξάπλωση.

  • Facebook
  • YouTube
  • Instagram
  • Twitter
  • WordPress
  • Link

ΚΠΕ / ΚΕΠΕΑ Καστοριάς:
Τηλ. 2467023069, E-mail: kpekast1 at otenet.gr

Με την υποστήριξη του WordPress | Θέμα: Cubic από WordPress.com.