Epipactis helleborine (L.) Crantz 1769 – Επιπακτίς η ελλέβορος

Συνώνυμo: Ηelleborine pycnostachys (K. Koch) Druce

Προέλευση της ονομασίας: Το όνομα του γένους καθιερώθηκε το 1757 από τον γερμανό ανατομολόγο και βοτανολόγο Johann Gottfried Zinn και προέρχεται από τον ελληνικό όρο «Επιπακτίς», με τον οποίο ο Θεόφραστος αναφέρεται σε ένα φυτό (άγνωστο σήμερα) που χρησιμοποιούνταν στην αρχαιότητα για την πήξη του γάλακτος. Το β’ συνθετικό της ονομασίας του είδους (“helleborine”), από την ελληνική λέξη «ελλέβορος», παραπέμπει πιθανόν στην ομοιότητα του συγκεκριμένου φυτού με τον λευκό ελλέβορο (Veratrum album) του Θεόφραστου και του Διοσκουρίδη.

Περιγραφή: Τόσο το Epipactis helleborine όσο και το Veratrum album έχουν μεγάλα ωοειδή φύλλα με διακριτές τις παράλληλες νευρώσεις (τα φύλλα του E. helleborine γίνονται πιο μικρά και οξύληκτα προς την κορυφή του βλαστού). Τα αναφερόμενα χαρακτηριστικά των φύλλων και η μεγάλη ανάπτυξη των βλαστών (ύψους έως και 1μ.) αποτελούν σημαντικά μορφολογικά στοιχεία του είδους για τη διάκρισή του από τα υπόλοιπα είδη του γένους Epipactis. Στη άκρη του βλαστού αναπτύσσονται μακριές ταξιανθίες με άνθη χρώματος πράσινου, λευκού μέχρι ροζ.

Γεωγραφική εξάπλωση & βιότοπος: Πολύ διαδεδομένο είδος στην Ευρώπη και στον ελληνικό χώρο. Στην περιοχή της Καστοριάς παρατηρήθηκε σε μικτά δάση οξιάς και μαύρης πεύκης και σε δάση μαύρης πεύκης στην ευρύτερη περιοχή του Γράμμου, κυρίως σε ξέφωτα δασών και στις άκρες δασικών δρόμων.

Περίοδος ανθοφορίας στην περιοχή της Καστοριάς: Έναρξη στις αρχές Ιουνίου με διάρκεια έως τα μέσα Αυγούστου.