Limodorum abortivum (L.) Swartz 1799 – Λιμόδωρο το εκτρωτικό

Συνώνυμα: Ionorchis abortiva (L.) Beck, Orchis abortiva L.

Προέλευση της ονομασίας: Το όνομα του γένους Limodorum θεωρείται, κατά μία εκδοχή, παραφθορά του αρχαίου ελληνικού όρου «αιμόδωρον», του ονόματος ενός μικρού μεγέθους, ποώδους, παρασιτικού φυτού, που αναγνωρίζεται ως είδος του γένους Orobanche. Η παρεμφερής ονομασία του γένους ορχιδεών Limodorum οφείλεται πιθανώς στις παρασιτικές σχέσεις που, επίσης, αναπτύσσουν τα είδη του. Το β΄συνθετικό της ονομασίας του είδους προέρχεται από τη λατινική λέξη “abortus” (έκτρωση, ματαίωση) και παραπέμπει στα μικρού μεγέθους φύλλα, που δίνουν την εντύπωση ότι η ανάπτυξή τους ματαιώνεται πριν ολοκληρωθεί.

Περιγραφή: Ιδιαίτερα όμορφες ορχιδέες. Αναπτύσσονται πολύ αργά, παραμένοντας μερικές φορές κάτω από το έδαφος για 8-10 χρόνια προτού εμφανίσουν τα ανθικά τους στελέχη. Οι βλαστοί τους, μονήρεις ή σε ομάδες, φτάνουν το ύψος των 85εκ. Βασικό αναγνωριστικό στοιχείο της L. abortivum αποτελεί το χρώμα της: οι ιώδεις αποχρώσεις του βλαστού και των φύλλων και οι μπλε-ιώδεις αποχρώσεις των ανθέων.

Αν και η L. abortivum διαθέτει χλωροφύλλη, η ανεπαρκής συγκέντρωσή της περιορίζει σημαντικά τη φωτοσυνθετική λειτουργία του φυτού. Για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της, η L. abortivum εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την παρασιτική σχέση που αναπτύσσει με μύκητες (κυρίως του γένους Russula) μυκορριζών, από τους οποίους αποσπά τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες. Οι ίδιοι μύκητες, με τη σειρά τους, προσλαμβάνουν οργανικές ουσίες (φωτοσυνθετικά προϊόντα) μέσω της συμβίωσης και του σχηματισμού μυκορριζών με δέντρα της περιοχής.

Γεωγραφική εξάπλωση & βιότοπος: Είδος αρκετά διαδεδομένο στην Ευρώπη και στην Ελλάδα. Εντοπίζεται σε δασικά οικοσυστήματα, μεσαίου συνήθως υψόμετρου, προτιμώντας ημισκιερές θέσεις. Σημειώνεται ότι δεν παρουσιάζει σταθερή εμφάνιση σε έναν τόπο. Σε περιόδους ξηρασίας ή έντονης πύκνωσης της δενδρώδους βλάστησης, παραμένει κάτω από το έδαφος και επανεμφανίζεται μόλις οι συνθήκες γίνουν ευνοϊκές για την ανάπτυξή του. Στην περιοχή της Καστοριάς παρατηρήθηκε σε αρκετές θέσεις σε δάση βελανιδιάς.

Περίοδος ανθοφορίας στην περιοχή της Καστοριάς: 20 Μαΐου έως τα τέλη Ιουνίου.