Ophrys apifera Hudson 1762 – Οφρύς η μελισσοφόρος

Προέλευση της ονομασίας: Το όνομα του γένους Ophrys προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «ὀφρῦς» (φρύδι) και παραπέμπει, κατά μία εκδοχή, στο «τριχωτό» χείλος (κάτω πέταλο) των ανθέων. Κατά μία άλλη εκδοχή, παραπέμπει στη συνήθεια των γυναικών της ρωμαϊκής εποχής να σκουραίνουν το χρώμα των φρυδιών τους αξιοποιώντας άνθη ορχιδεών του γένους αυτού. Το β΄ συνθετικό του ονόματος του είδους Ophrys apifera, από τις λατινικές λέξει “apis” (μέλισσα) και “ferre” (φέρω), παραπέμπει στη μορφή του άνθους που μοιάζει με μέλισσα.

Περιγραφή: Μέτριου μεγέθους ορχιδέα (20-50εκ.). Στα άνθη διακρίνονται τρία αρκετά αναπτυγμένα σέπαλα (μοβ έως λευκά), δύο ατροφικά πέταλα (πράσινα) και ένα τρίτο τρίλοβο, αναπτυγμένο πέταλο/χείλος (σκούρο κόκκινο). Οι δύο πλευρικοί λοβοί είναι πολύ μικρότεροι σε σχέση με τον κεντρικό και φέρουν αρκετά αναπτυγμένα τριχίδια. Στον κεντρικό λοβό αναπτύσσεται θυρεός (χωρίς σταθερό σχήμα από άτομο σε άτομο). Σημαντικό στοιχείο για τη διάκρισή της από την Ο. cerastes αποτελεί το λιγότερο επίμηκες και αρκετά πιο σφαιρικό στην απόληξή του χείλος του άνθους της.

Γεωγραφική εξάπλωση & βιότοπος: Είδος της εύκρατης και Μεσογειακής Ευρώπης, με ευρεία εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα. Στην Καστοριά εμφανίζεται σε πάρα πολλές θέσεις, κυρίως σε ορεινά λιβάδια και θαμνότοπους μεσαίου υψόμετρου.

Περίοδος ανθοφορίας στην περιοχή της Καστοριάς: Δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαΐου, με διάρκεια όλο τον Ιούνιο.