Ophrys mammosa Desf. 1807 – Οφρύς η μαστοφόρος

Προέλευση της ονομασίας: Το όνομα του γένους Ophrys προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «ὀφρῦς» (φρύδι) και παραπέμπει, κατά μία εκδοχή, στο «τριχωτό» χείλος (κάτω πέταλο) των ανθέων. Κατά μία άλλη εκδοχή, παραπέμπει στη συνήθεια των γυναικών της ρωμαϊκής εποχής να σκουραίνουν το χρώμα των φρυδιών τους αξιοποιώντας άνθη ορχιδεών του γένους αυτού. Το β΄ συνθετικό της ονομασίας του είδους προέρχεται από τη λατινική λέξη “mamma” (μαστός) και παραπέμπει στις δύο μαστοειδείς αποφύσεις που εκφύονται από το χείλος του άνθους.

Περιγραφή: Ο βλαστός της (ύψους έως 70εκ.) μπορεί να φέρει μέχρι και 15 άνθη. Το σκούρο κόκκινο χρώμα τους και οι δύο πολύ χαρακτηριστικές μαστοειδείς αποφύσεις του χείλους αποτελούν στοιχεία που διακρίνουν την O. mammosa από τα άλλα είδη του γένους Ophrys. To μήκος του χείλους κυμαίνεται μεταξύ 12-17mm. Άλλα σημαντικά αναγνωριστικά στοιχεία αποτελούν: α) η παρουσία γαλαζόχρωμου θυρεού με σχήμα ελληνικού κεφαλαίου γράμματος «Η», β) τα πλευρικά σέπαλα με πράσινες και ρόδινες αποχρώσεις (το ανώτερο μέρος τους είναι πρασινωπό και το κατώτερο ρόδινο).

Γεωγραφική εξάπλωση & βιότοπος: Απαντά κυρίως στην ανατολική Ευρώπη και στην ανατολική Μεσόγειο. Στην Ελλάδα αποτελεί είδος με ευρεία εξάπλωση και στην Καστοριά εμφανίζεται σε πάρα πολλές θέσεις (θαμνότοπους και ορεινά λιβάδια μεσαίου υψόμετρου).

Περίοδος ανθοφορίας στην περιοχή της Καστοριάς: Μέσα Απριλίου – μέσα Μαΐου.