"ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΟΡΟ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ -
ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ"

9ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΒΕΡΟΙΑΣ

ΤΑΞΗ: Α1

ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2004-05

Όλα ξεκίνησαν λίγες μέρες πριν τη γιορτή του Πολυτεχνείου, όταν βγήκαμε απ' την τάξη, να μαζέψουμε κλαδιά από τις ελιές της αυλής μας για τις επετειακές μας χειροτεχνίες.

Έτσι ξεκινήσαμε...

Οι εργάτες του Δήμου είχαν κλαδέψει τις ελιές κι έτσι χωρίς να βλάψουμε τα δέντρα, χρησιμοποιήσαμε το υλικό, που φτάνοντας στα χέρια των παιδιών, δημιούργησε ερωτήματα: "Μπορούν κυρία, τα κουκούτσια που έχουν μέσα τους οι ελιές, να φυτρώσουν στο τσιμέντο;"

Η ερώτηση έβαλε "φωτιά", στο μυαλό των πιτσιρικάδων και πριν προλάβουμε να γυρίσουμε στην αίθουσα είχαν ήδη ρωτήσει: "και ποιος τα γεννάει, τελικά τα σπόρια κυρία για να του πούμε ευχαριστώ;"

Μπαίνοντας στην αίθουσα συμφωνήσαμε πως όλα τα σημαντικά ερωτήματα που τέθηκαν, έπρεπε να απαντηθούν σιγά - σιγά, με τρόπο σοβαρό δηλ. επιστημονικό, ώστε όλοι οι μαθητές να καταλάβουν και να μάθουν τα υπέροχα μυστικά της φύσης.

Με αφορμή το ενδιαφέρον των παιδιών, ξεκίνησε το πρόγραμμα της Π.Ε του τμήματος με θέμα: "Από το σπόρο στο δάσος - Βιοποικιλότητα το εργαστήρι της ζωής".

Κριτήριο για την επιλογή του θέματος ήταν η αυλή του σχολείου μας που αν και έχει αρκετό τσιμέντο, την ομορφαίνουν πολλές πράσινες γωνιές με δέντρα μεσογειακής βλάστησης (έλατα, ιτιές, πλατάνια, ελιές κέδρα), υπάρχουν πάρκα και αλσύλια κοντά στο σχολείο μας, που ενδείκνυνται για τις εργασίες στο πεδίο και παρεμβάσεις. Εξάλλου η περιοχή του κάμπου της Ημαθίας είναι μια περιοχή της οποίας το αγροοικοσύστημα είναι έντονα υποβαθμισμένο λόγω των εντατικών μονοκαλλιεργειών, εξαιτίας των φυτοφαρμάκων, των λιπασμάτων, της ρύπανσης των υπόγειων υδάτων και του εδάφους, με αποτέλεσμα να έχουμε μείωση της βιοποικιλότητας των ειδών των οικοσυστημάτων του τοπίου.

Στους μαθητές εξηγήθηκε ο συμβολισμός του κλαδιού της ελιάς, στις διάφορες εποχές της ελληνικής ιστορίας, αλλά και η οικονομική, διατροφική, σημασία του καρπού, όχι μόνο για τους Έλληνες, αλλά και για τους άλλους λαούς της Μεσογείου. Οι ίδιοι έδειξαν ενδιαφέρον και ζήτησαν να μάθουν και για άλλα δέντρα που βρίσκονται στην αυλή μας.

Εύκολα λοιπόν τέθηκαν οι στόχοι του προγράμματος που ήταν να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με το αστικό και περιαστικό φυσικό περιβάλλον και μέσα από διάφορες δραστηριότητες να αντιληφθούν την ανάγκη της βιοποικιλότητας, τη χρησιμότητα του δάσους, και πώς η ύπαρξη του επηρεάζει την ποιότητα της ζωής μας.

Μέσα από την παρατήρηση των ίδιων των συμμαθητών τους, οι μαθητές έφτασαν στο συμπέρασμα πως είμαστε όλοι ίδιοι κι όμως... τόσο διαφορετικοί...

... και πως αυτό δε συμβαίνει μόνο στους ανθρώπους αλλά και στα ζώα και τα φυτά και δεν είναι μόνο όμορφο αλλά και δημιουργικό.

Οι μαμάδες και οι γιαγιάδες επιστρατεύτηκαν και συγκεντρώσαμε σπόρους που σχετίζονται με τη ζωή μας.

Τους αγγίξαμε, τους μυρίσαμε και είδαμε πως πολλοί από αυτούς τρώγονται όταν ξεραθούν ή επεξεργαστούν με διάφορους τρόπους, πως έχουν άμεση σχέση με το επάγγελμα του γεωργού, του μανάβη, του φρουτέμπορα , αλλά και του ανθρώπου που νοστιμίζει το φαγητό μας, αυτού δηλ. που πουλάει μπαχαρικά, σπόρους φερμένους από τόπους μακρινούς.

Με τη βοήθεια των σπόρων ταξιδέψαμε σε άλλες χώρες μακρινές.

Σπόροι, σπόροι, σπόροι...

Μιλήσαμε για παραμύθια και ιστορίες σχετικές με φυτά που μας δίνουν σπόρους πολύτιμους που ενέπνευσαν από την αρχαιότητα τους ανθρώπους κι έγιναν πρωταγωνιστές παραμυθιών, όπως η δάφνη και η βελανιδιά και στολίσαμε την τάξη μας μ' αυτόν το θησαυρό πριν τα Χριστούγεννα.

Βελανίδια και χιονάνθρωποι παρακολουθούν από τις κουρτίνες της τάξης μας την πρόοδό μας...

Καλά Χριστούγεννα!!!

Επισκεφτήκαμε το Κ.Π.Ε. Νάουσας, περπατήσαμε μέσα στο δάσος, μάθαμε πως δημιουργείται, πότε είναι υγιές και ενθουσιασμένοι γυρίσαμε. Ήταν η πρώτη μακρινή απόδραση από το σχολείο και τις μαμάδες και αληθινά το γλεντήσαμε, συντροφιά με συμμαθητές του Α2.

Αστέρια στολισμένα με σπόρους φωτίζουν την τάξη μας και την ψυχή μας...

Λίγο πριν τις γιορτές οι κουρτίνες της αίθουσας στολίστηκαν με μπισκοτένια μοσχομυριστά αστέρια από κανέλα κι ο τόπος μοσχοβόλησε.

Πολλοί και διαφορετικοί σπόροι που αντιστοιχούν σε πολλά και διαφορετικά φυτά, βοήθησαν τους μαθητές να καταλάβουν την έννοια της βιοποικιλότητας και οδήγησαν τη σκέψη τους σε συνειρμούς πολύ δημιουργικούς: "Κι οι άνθρωποι, κυρία είναι διαφορετικοί μεταξύ τους, όπως τα ζώα και τα φυτά και υποφέρουν και αυτοί από κακούς χειρισμούς άλλων ανθρώπων, όμως μπορούν να γίνουν καλά αν τους προσέξουμε και τους δείξουμε την αγάπη μας", είπε μια μέρα ο Αρχοντής, κι έγινε αφορμή να δημιουργηθεί το θεατρικό έργο της χριστουγεννιάτικης γιορτής του τμήματός μας, με τίτλο: "Η ΑΓΑΠΗ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟ ΠΟΥ ΓΙΑΤΡΕΥΕΙ ΠΟΛΛΕΣ ΠΛΗΓΕΣ".

Στο παιχνίδι της δημιουργίας συμμετέχουμε όλοι!!!

Η στεναχώρια είναι μια αρρώστια που μας προσβάλλει όλους...

... και η αγάπη ένα φάρμακο που γιατρεύει πολλές πληγές!

Ο καιρός κυλούσε ευχάριστα κι οι αισθήσεις μας βίωναν έντονες συγκινήσεις, καθώς βλέπαμε, ακούγαμε, αγγίζαμε, δημιουργούσαμε...

Ήρθαν οι αποκριές...

... υποδυόμασταν ρόλους με αφορμή τους σπόρους, το δάσος, τη δημιουργία της ζωής στον πλανήτη, μιας κι όλες οι συζητήσεις εκεί κατέληγαν, στο πώς δημιουργήθηκε η ζωή στον πλανήτη και φτάσαμε σήμερα να έχουμε τέτοια μεγάλη ποικιλία ειδών!!!

Ο ερχομός της άνοιξης μας συνεπήρε όλους κι η βόλτα στη γειτονιά του σχολείου με τις πράσινες γωνίες της, μας ξεσήκωσε. Ζωγραφίσαμε, τραγουδήσαμε, παίξαμε στη φύση, καλωσορίσαμε τα χελιδόνια...

Ζωγραφίζουμε την άνοιξη...

Ήρθαν τα χελιδόνια!!!

... που όπως και άλλα πουλιά και ζώα κουβαλούν, χωρίς να το γνωρίζουν με τρόπο θαυμαστό, σπόρους από τόπους μακρινούς.

Με τη βοήθεια του Αντιδημάρχου Περιβάλλοντος κ. Γεωργιάδη Χρήστου, φυτέψαμε σπόρους , τους είδαμε να φυτρώνουν...

Φυτέψαμε σπόρους που μας έδωσε ο Δήμος.

... να μεγαλώνουν, κι έτσι μάθαμε όχι μόνο τι χρειάζονται οι σπόροι για να φυτρώσουν...

Φιλοξενήσαμε τους σπόρους στην τάξη μας και είδαμε πως φυτρώνουν.

... και να μεγαλώσουν τα φυτά, αλλά και πώς να προστατεύουμε τα νεαρά φυτά με τη βοήθεια της πασχαλίτσας...

Πασχαλίτσα η μεγάλη πρωταγωνίστρια της τάξης μας...

... αφού αυτή τρέφεται με ψείρες κι έτσι μπορεί να αντικαταστήσει τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούν οι γεωργοί για την καταπολέμηση της ψείρας.

Η έννοια της τροφικής αλυσίδας έγινε πολύ οικεία στους μικρούληδες εξερευνητές του περιβάλλοντος κι άρχισαν διαρκώς να σκέφτονται με τι τρέφεται ο κάθε οργανισμός. Τα ερωτήματα έπεφταν βροχή!!! Τι θα γινόταν αν δεν υπήρχαν φυτά; Τι θα γινόταν αν δεν υπήρχαν ζώα; Τι μορφή θα είχε ο πλανήτης χωρίς νερό, έδαφος; Τι γίνονται τα ζώα όταν καίγεται το δάσος;

Η παρουσία της πυροσβεστικής έλυσε όλες μας τις απορίες. Ζωγραφίσαμε...

Φωτιά! Φωτιά! ... και η πυροσβεστική ήρθε κοντά μας.

Ζωγραφίζουμε όσα μας είπανε οι πυροσβέστες.

... τις εντυπώσεις μας από την επίσκεψή τους. Ακόμα και οι λαμπάδες μας στολίστηκαν με σπόρους με τη βοήθεια της κας Κουρουζίδου κι είπαμε να πάμε μια βόλτα στο ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΒΟΤΑΝΙΚΟ ΚΗΠΟ ΤΟΥ ΚΙΛΚΙΣ να δούμε τον μικρό αυτό παράδεισο από κοντά.

Επίσκεψη στο βοτανικό κήπο του Κιλκίς...

Μας φιλοξένησαν, μας πληροφόρησαν, παίξαν μαζί μας κι εμείς τους εντυπωσιάσαμε γιατί ήμασταν καλοί εξερευνητές...

Είδαμε και αυγά από βατράχια.

Περπατώ περπατώ εις το δάσος...

Είμαστε στον παράδεισο αλλά όχι μόνοι μας!

... αφού δε μιλούσαμε δυνατά μέσα στο δάσος, δεν απομακρυνόμασταν απ' την ομάδα, ήμασταν πρόθυμοι και συνεργάσιμοι, και βέβαια χαμογελαστοί αφού δεν ήμασταν μόνοι μας ,αλλά παρέα με φίλους από το Γ1 τμήμα του σχολείου μας και δυο εξαιρετικές δασκάλες. Δώσαμε μια μικρή συνέντευξη στην ΕΤ3.

Μέχρι και συνέντευξη στην ΕΤ3 δώσαμε!

Ήμασταν όλοι εκεί...

Φάγαμε, τους αποχαιρετήσαμε, μαζέψαμε τα σκουπίδια μας και φύγαμε.

Επιστρέφοντας είχαμε συνάντηση με το δασολόγο κο Παπαρουσόπουλο,
ο οποίος μας μίλησε για τη σπουδαιότητα του δάσους και πώς πρέπει να το φροντίζουε.

Ο δασολόγος έλυσε όλες μας τις απορίες για τα μυστήρια του δάσους.

Μέχρι και δώρα μας έδωσε!

Στο μεταξύ ο Αντιδήμαρχος κος Γεωργιάδης σε συνεργασία με το Διευθυντή του σχολείου μας , φρόντισαν κι ένα τμήμα της αυλής έγινε μια φιλόξενη ζεστή γωνιά όπου μπορούμε να κάνουμε μάθημα, κάτω από δυο πλατάνια, συντροφιά με τον άνεμο.

Κατά τη διάρκεια του προγράμματος γίναμε σπόρια και φυτρώσαμε.

Γίναμε φυτά και μεγαλώσαμε.

Κάποια κάηκαν...

Άλλα έγιναν δέντρα, έφεραν καρπόυς και φιλοξένησαν στα κλαδιά και στους κορμούς τους, πολλά πλάσματα μικρά και μεγάλα, γνωστά και άγνωστα, όλα χρήσιμα στο μοναδικό ταξίδι της ζωής. O καιρός το επέτρεψε κι επισκεφτήκαμε ένα βιοκαλλιεργούμενο χωράφι με κερασιές.

Βιοκαλλιέργειααααα!!!

Θαυμάσαμε τα κόκκινα τραγανά κερασάκια που όπως μας είπαν δεν είχαν ραντιστεί με φυτοφάρμακα, ούτε είχαν ρίξει στο χώμα του χωραφιού λιπάσματα, παρά μόνο κοπριά.

Μια ακόμη ευκαιρία για απόδραση μας δόθηκε όταν επισκεφτήκαμε τη Μαρίνα Νάουσας.

Στη Μαρίνα Νάουσας έχει πολλά νερά.

Είχαμε χρόνο πολύ στη διάθεση μας, περπατήσαμε μέσα στα πλατάνια, πάνω σ' ένα παχύ στρώμα από φύλλα. Εκεί είδαμε ότι κάτω από τα πεσμένα φύλλα πολλά πλάσματα μικρά τρέφονται, πολλαπλασιάζονται, ζουν!!!

Θαυμάσαμε τα κρύα καθαρά νερά και σκεφτήκαμε πως η βιοποικιλότητα αφορά όχι μόνο στα φυτά, στα ζώα, αλλά και στο νερό!!! Παίξαμε, τραγουδήσαμε κι όταν πια γυρίσαμε στο σχολείο και στις μαμάδες που καρδιοχτυπούσαν επειδή απουσιάζαμε αρκετές ώρες αποφασίσαμε να στολίσουμε την αίθουσα τελετών του σχολείου και να προσκαλέσουμε όλους όσους ήθελαν να μάθουν τα υπέροχα πράγματα που είδαμε και ακούσαμε τη χρονιά που πέρασε. Αποφασίσαμε λοιπόν σήμερα να σας μιλήσουμε γι' αυτό που μας εντυπωσίασε περισσότερο απ' όλα το θαύμα της δημιουργίας, αυτό για το οποίο χρειάστηκαν 4.000.000.000 χρόνια για να γίνει και που εμείς οι άνθρωποι, αδαείς απληροφόρητοι, πολλές φορές, ερχόμαστε απερίσκεπτα, με πρόχειρες ενέργειες και σκοπό το κέρδος, να το καταστρέψουμε, εξαφανίζοντας πολλά είδη και σπάζοντας την τροφική αλυσίδα με ολέθριες συνέπειες για όλον τον πλανήτη.

Θεωρούμε ότι πετύχαμε τους στόχους που τέθηκαν στην αρχή του προγράμματος, αφού οι μαθητές ευαισθητοποιήθηκαν σε θέματα σχετικά με το περιβάλλον.

Στολίσαμε την αίθουσα...

Τους καλέσαμε όλους...

Μιλήσαμε για τη βιοποικιλότητα.

Παίξαμε και θέατρο.

Ευχαριστούμε θερμά όσους με λόγια ή έργα βοήθησαν να ολοκληρωθεί η προσπάθειά μας.

Ιδιαιτέρως ευχαριστούμε τον υπεύθυνο Π.Ε του νομού μας κύριο Κουρουζίδη Χάρη, για την αμέριστη συμπαράσταση και συνδρομή που έδειξε, τόσο κατά τη διάρκεια του προγράμματος, όσο και κατά την προετοιμασία της τελικής παρουσίασης.

Το μεγαλύτερο όμως ευχαριστώ το χρωστάμε στην κα Κωστοπούλου Ειρήνη, δασκάλα του 1ου Δημ. Σχ. Βέροιας, η οποία με μεγάλη χαρά δέχτηκε να δημιουργήσει ένα θεατρικό έργο για τους μαθητές του Α1.

Η κυρία Κωστοπούλου είδε το δάσος όπως πρέπει να το βλέπουμε όλοι μας: "ως κινητήρια δύναμη στην εξέλιξη του ανθρώπου, από τότε που αυτός εμφανίστηκε στη γη".

Τέλος θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους συναδέλφους που αγκάλιασαν την προσπάθεια μας και βοήθησαν να στηθούν όσα βλέπετε γύρω σας.

Ας ταξιδέψουμε μαζί, σ' αυτό το υπέροχο ταξίδι της δημιουργίας
σ' αυτόν τον υπέροχο κόσμο...

Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Κείμενο: Κυριακή Τασούλα Αδαμίδου
Εμπνευσμένο από το ντοκιμαντέρ: "Το θαύμα της ζωής"

Παρουσίαση κειμένου από τους μαθητές

Καλώς ήρθατε φίλες και φίλοι στην γιορτή μας. Η Μαρία κι εγώ σας κάνουμε μια μεγάλη αγκαλιά για λογαριασμό όλης της τάξης, και της δασκάλας μας.

Σήμερα γιορτάζουμε την δική μας ημέρα περιβάλλοντος. Μια γιορτή που ελπίζουμε να αφήσει στο μυαλό μας μερικά σημάδια που να τα θυμόμαστε όλο το χρόνο για το πόσο σοφή, πόσο υπέροχη, αλλά και πόσο βασανισμένη είναι η φύση στην οποία ζούμε όλοι μας. Αυτός ο ασύγκριτος κόσμος σε αυτό τον φανταστικό πλανήτη ΓΗ.

Και όταν λέμε όλοι μας εννοούμε και εμάς τους ανθρώπους, αλλά και όλους τους υπόλοιπους ζωντανούς οργανισμούς που μοιράζονται μαζί μας αυτόν τον υπέροχο γαλάζιο πλανήτη: ζώα, φυτά, ψάρια, πουλιά, έντομα, ακόμη και μικρόβια!!! Πολύ συχνά κι αυτά είναι απαραίτητα για όλους μας.

Σήμερα λοιπόν θα σας μιλήσουμε για τη μεγάλη ποικιλία που υπάρχει στον κόσμο μας. Για τα διαφορετικά είδη ζώων, για την απίστευτη μαγεία των αμέτρητων λουλουδιών, για τα χιλιάδες ζωντανά πλάσματα που μπορεί και να μην τα βλέπουμε μερικές φορές.

Θα σας πούμε μία ιστορία που είναι τόσο αληθινή όσο εσείς κι εμείς. Ακούγεται όμως σαν ένα απίστευτο παραμύθι, όπου η φαντασία και η αλήθεια νομίζει κανείς ότι απλά παίζουν.

Μια φορά κι ένα καιρό λοιπόν, στην αρχή - αρχή αυτού του κόσμου δεν υπήρχε τίποτε. Μόνο ένα απόλυτο ΣΚΟΤΑΔΙ.

Δεν υπήρχαν ρολόγια, δεν υπήρχε μεζούρα, και λες και το σύμπαν περίμενε το χέρι του Θεού για να αρχίσουν κάπως, όλα. Και ξαφνικά πριν 4.000.000.000 χρόνια περίπου, εντελώς ξαφνικά... ένα ΠΥΡΟΤΕΧΝΗΜΑ. Μία έκρηξη. Ένα μεγάλο μπουμ. Ένα Μπιγκ Μπανγκ!!! (BIG BANG). H ομορφιά χύθηκε σε όλη την γλύκα στους ουρανούς.

Ο κόσμος ήταν έτοιμος να δημιουργηθεί μέσα σε τρομερή σκόνη, και αφόρητη ζέστη, και μια παγκόσμια φασαρία. Το ΣΥΜΠΑΝ άρχισε να αποκτά σχήμα, άστρα, πλανήτες, ήλιους, γαλαξίες. Το ατέλειωτο θαυμάσιο παιχνίδι μόλις είχε αρχίσει.

Η γη μας τότε ήταν ένας αφιλόξενος πλανήτης γεμάτος ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ, ερημιά χωρίς ζωή, μια φρικτή αυλή χωρίς οξυγόνο και πράσινο.

Σιγά - σιγά και καθώς τα νερά βρήκαν πιο φυσιολογικές θερμοκρασίες κάποιοι πρώτοι οργανισμοί άρχισαν να αναπτύσσονται πριν 3.500.000.000 χρόνια.

Ένα από τα πρώτα ζωάκια που έγιναν ήταν η γνωστή μας ΜΕΔΟΥΣΑ, περίπου όπως την ξέρουμε κι εμείς σήμερα. Δίχως κεφάλι, δίχως χέρια πόδια μάτια, μόνο με το ένστικτο της αυτοσυντήρησης.

Το πρώτο ψάρι που ανέπτυξε κεφάλι ήταν ο πλατυέλμυνθος. Μέχρι τότε όλα τα όντα ήταν ακέφαλα και δεν μπορούσες να ξεχωρίσεις ποιο είναι το μπροστά και ποιο το πίσω μέρος. Και μετά ένα θαλάσσιο ΣΚΟΥΛΗΚΙ ήταν το πρώτο που κατάφερε να τρώει και να έχει ένα πεπτικό σύστημα και να μπορεί να πηγαίνει... στην τουαλέτα!!! Κι όμως! Ήταν μία εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη

Κατόπιν δημιουργήθηκε με την διαδικασία της φυσικής επιλογής το πρώτο όστρακο, ο κοχλίας, ενώ σήμερα υπάρχουν περισσότερα από 500.000 τέτοια είδη οστράκων. Πολύ κοντινός τους συγγενείς είναι το γνωστό μας ΣΑΛΙΓΚΑΡΙ.

Ήρθαν ύστερα οι ΑΜΜΩΝΙΤΕΣ, κάποια ιδιαίτερα οστρακοειδή που μπορούσαν να κινούνται επειδή έμαθαν να κολυμπούν με την άνωση. Δηλαδή μόνα τους χωρίς δασκάλους έμαθαν να ανεβαίνουν από το βυθό ψηλά στον αφρό.

Πιο μετά εμφανίστηκαν οι ΤΡΙΛΟΒΙΤΕΣ τα πρώτα πλάσματα με πόδια και κέλυφος τα οποία όμως για πρώτη φορά στην ιστορία της γης είχαν και μάτια. Μια χαρά δηλαδή τα παιδιά!!!

Μια γαρίδα κατάφερε να έχει τα πιο τέλεια μάτια μέχρι και σήμερα αφού η δική μας όραση βασίζεται μόνο σε τρία βασικά χρώματα ενώ εκείνης σε οκτώ.

Τα πρώτα όντα που απέκτησαν ένα ικανοποιητικό σαγόνι με δόντια ήταν οι πρωτόγονες μορφές ΚΑΡΧΑΡΙΑ. Βέβαια από τότε έκαναν πολύ γυμναστική και τα σαγόνια τους σήμερα τρώνε ότι βρουν μπροστά τους...

Ο εξάδελφος του, το ΣΕΛΑΧΙ μπορεί να έχασε τα δόντια του, αλλά μπόρεσε και άπλωσε το σώμα του αποκτώντας κάποια πρώτα ίχνη από δυνατά μέρη στο σώμα του όπως κοκαλάκια.

Όταν αργότερα συνέβησαν πολλές καταστροφές επιβίωσαν τα ΧΤΑΠΟΔΙΑ, όντα καταπληκτικά διότι μέχρι σήμερα εξελίσσονται έχοντας τρεις καρδιές, και εννέα εγκεφάλους, έναν μεγάλο και άλλους οκτώ, έναν για κάθε ένα από τα πόδια του. Πολύ μυαλό αυτά τα χταπόδια...

Τα ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ, συγγενείς των χταποδιών, ανέπτυξαν μια πρώτη ικανότητα επικοινωνίας, με τη γλώσσα του σώματος, αλλάζοντας χρώμα στο δέρμα τους ανάλογα με τις συνθήκες κινδύνου ή τροφής ή μιας ωραίας φωλιάς.

Εμφανίζονται τότε και τα πρώτα ΨΑΡΙΑ ΜΕ ΟΣΤΑ που αναπτύσσουν αργότερα πλευρικά κόκαλα και ουρά.

Κάποια ΧΕΛΙΔΟΝΟΨΑΡΑ θα αρχίσουν να δυναμώνουν πολύ την ουρά τους, περπατώντας σχεδόν πάνω στο νερό αφού χτυπούνε με δύναμη όπως οι μηχανές τα πτερύγια τους και μπορούν να δείχνουν σαν να πετούνε ακόμη και για εκατό μέτρα σε κάθε βουτιά.

Μερικά ζώα επέλεξαν να ψάξουν την τύχη τους στην ξηρά. Έχουμε τα πρώτα αμφίβια, αυτά που ζουν λίγο στο νερό και λίγο στην ξηρά, όπως ο σημερινός ΚΡΟΚΟΔΕΙΛΟΣ.

Κάποια ζωάκια αφού έζησαν λίγο στην ξηρά ξαναγύρισαν πίσω στο νερό, και εκεί πια έχουμε την δημιουργία των πρώτων εξαιρετικά έξυπνων όντων, των ΔΕΛΦΙΝΙΩΝ που σήμερα είναι το πιο έξυπνο πλάσμα μετά τον άνθρωπο. Ούτε ο πίθηκος δεν τα φθάνει σε εξυπνάδα, κι αν έπαιζαν σκάκι τα δελφίνια μέχρι κι εμάς θα συναγωνίζονταν.

Όσα όμως έμειναν έξω, εξελίχθηκαν πραγματικά με γρήγορο και σοφό τρόπο. Τότε ήταν που οι μεγάλες σαύρες όπως ο ΔΕΙΝΟΣΑΥΡΟΣ έζησαν και κυριάρχησαν πάνω στον πλανήτη.

Ανακάλυψαν αργά - αργά την γλώσσα, την φωτιά, μετά τον τροχό, την γραφή και τις ΤΕΧΝΕΣ όπως τη ζωγραφική. Μετά ανακάλυψαν την επιστήμη και το διάβασμα και στο τέλος όλα τα μικρά παιδιά αποφασίστηκε να πηγαίνουν στα ΣΧΟΛΕΙΑ για να μάθουν όλα όσα ανακάλυψαν οι πρόγονοι μας για εμάς.

Το μαγικό ταξίδι της ζωής συνεχίζεται με όλη την ποικιλία των ζώων, των φυτών, των οργανισμών. Όσα έμειναν στο νερό πλήθηναν, άλλαξαν, ομόρφυναν, πολλαπλασιάστηκαν. Όσα βγήκαν στην ξηρά αναπτύχθηκαν, κατάκτησαν τις περιοχές, ταξίδεψαν σε κάθε άκρη του ορίζοντα. Μερικά έβγαλαν ΦΤΕΡΑ πέταξαν ψηλά, ζευγάρωσαν, απέκτησαν χρώματα, κι άλλα χρώματα, κι άλλα πολλά, για να στολίζουν το μπλε του ουρανού. Η περιπέτεια της ζωής συνεχίζεται αδιάκοπα μέσα στην ομορφιά της σκέψης του Θεού.

Στους ανθρώπους τα πράγματα δεν είναι καθόλου διαφορετικά. Μία γυναίκα δίνει το ΩΑΡΙΟ της, το αυγουλάκι που κάθε μήνα με ευλογία της χάρισε η φύση για να προετοιμαστεί ένα από τα πιο τέλεια πλάσματα στη ιστορία της ζωής. Αυτό είναι η μισή πηγή της ζωής.

Η άλλη μισή κρύβεται μέσα στο άνδρα που με το ΣΠΕΡΜΑ του γονιμοποιεί αυτό το αυγουλάκι έτσι που σε εννιά μήνες το κλάμα ενός ΜΩΡΟΥ να δωρίσει την ευτυχία και να δώσει συνέχεια στο θαύμα της ζωής.

Όλοι μας πρέπει να βοηθούμε αυτό το ταξίδι να συνεχίζεται για πάντα, για κάθε άνθρωπο όποιο χρώμα κι αν έχει το δέρμα του (ΙΝΔΙΑΝΟΣ), για κάθε ζώο ή φυτό, χωρίς να νομίζουμε εμείς οι "έξυπνοι" ότι η φύση μας ανήκει.

Όπως άλλωστε είναι το σωστό και ίσως σας φαίνεται ακαταλαβίστικο αυτή την στιγμή, τον κόσμο που ζούμε δεν τον παραλάβαμε από τους γονείς μας αλλά τον κληρονομήσαμε από τα παιδιά μας.

Φθάσαμε όμως δυστυχώς να αδιαφορούμε για κάθε άλλη μορφή ζωής και τα ανήμπορα φυτά, τα δύστυχα ζώα τρέχουν κυνηγημένα να βρουν κάποιο ασφαλές καταφύγιο (ΡΑΚΟΥΝ).

Πρέπει να τον προστατεύουμε όπως κλειδώνουμε το σπίτι μας. Σε κανέναν δεν συμφέρει αυτός ο τόπος να γίνει μια ξερή (ΕΡΗΜΟΣ) δίχως ανάσες, κραυγές, γλώσσες, κελαηδίσματα.

Τα δάση χάνονται σιγά - σιγά από τον πλανήτη και μαζί και οι φωλιές των άκακων ζώων που ζουν μέσα σε αυτά. Την μεγαλύτερη καταστροφή στο περιβάλλον την κάνει το πιο άγριο τέρας που γεννήθηκε ποτέ. Ο κακός άνθρωπος. Αυτός (ΚΟΒΕΙ) τα δένδρα, καταστρέφει το δάσος, για να κάνει κι άλλες πόλεις, κι άλλους δρόμους, να κάνουν τα εργοστάσια κι άλλο χαρτί.

Άλλοι βάζουν (ΦΩΤΙΕΣ) στα δάση και καίνε μέσα και τα φυτά αλλά και ότι άλλο βρεθεί στο δρόμο της φωτιάς.

Μερικοί δεν τους ενδιαφέρει ο αέρας, και στέλνουν κάθε (ΚΑΠΝΙΑ) από τις βιομηχανίες στον ουρανό, κι ούτε που σκέφτονται πού θα πετούν πια τα πουλάκια (ΧΕΛΙΔΟΝΙ) και τα έντομα.

Κάποιοι ακόμη πιο τρελοί (ΡΥΠΑΙΝΟΥΝ) τις θάλασσες με κάθε βρωμιά και κάθε σκουπίδι. Και ξέρετε τα σκουπίδια δεν τα πετάει ένας όλα μαζί. Ο καθένας πετάει από ένα και αυτά μαζεύονται. Αν καθένας από εμάς πετούσε το ένα σκουπίδι του στα καλαθάκια, δε θα γινόταν η παραλία ένας βρωμότοπος.

Εμείς λέμε όχι σε όλα αυτά. Πρέπει όλα τα ζώα που έχουν δει το φως της ζωής να βρίσκουν μέρος για να ζήσουν. Γιατί δηλαδή και ποιος αποφάσισε ότι η λευκή (ΑΛΕΠΟΥ) που ζει στον Βόρειο Πόλο δεν αξίζει να ζει και πρέπει να την σκοτώσουμε για να πάρουμε τη γούνα της;

Προστατεύουμε και αγαπάμε όλα τα ζώα. Κανένα από αυτά δεν μας πειράζει αν εμείς δεν πάμε να τα τρομάξουμε ή να τα κυνηγήσουμε. Ακόμη και το πιο μικρό (ΜΥΡΜΗΓΚΙ) κουβαλάει επάνω του ένα μεγάλο θαύμα. Ποιοι είμαστε εμείς που θα δικάσουμε και θα εξαφανίσουμε έστω κι ένα μυρμήγκι από την γη μας;

Θέλουμε όλη την ποικιλία των οργανισμών που αποφάσισε η φύση να υπάρχουν παντού γύρω μας, όσο παράξενη κι αν είναι (ΠΙΘΗΚΟΣ).

Πρέπει τον (ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ) που μας χαρίστηκε να τον εκτιμάμε και να δοξάζουμε την τύχη που είμαστε κι εμείς, οι άνθρωποι, ένας κρίκος σε αυτή την υπέροχη αλυσίδα της δημιουργίας. Να ζήσουμε και να αναπτυχθούμε ελεύθερα με σεβασμό για κάθε άλλη ποικιλία όντων που δικαίως ψάχνουν κι αυτά την χρυσή ευκαιρία να ζευγαρώσουν (ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ) , να κάνουν μικρά, να χαρούν τον ίδιο παράδεισο αγαπημένα μαζί μας.

Η ελπίδα είναι στο μυαλό μας στα χέρια μας και η φύση έτοιμη να μας αγαπήσει ξανά όπως κι εμείς θα της δείξουμε την αγάπη μας (ΟΥΡΑΝΙΟ ΤΟΞΟ).

* Οι λέξεις με κεφαλαία γράμματα αντιστοιχούν στις εικόνες που ακολουθούν.

ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΣΚΕΤΣΑΚΙ ΠΟΥ ΠΑΙΧΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ

"ΤΟ ΔΑΣΟΣ ΚΙΝΗΤΗΡΙΑ ΔΥΝΑΜΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ"

(κείμενα: Ειρήνη Κωστοπούλου, δασκάλα 1ου Δημ. Σχολείου Βέροιας)

ΑΦΗΓΗΤΗΣ Α: Οι μεγάλοι που γνωρίζουν πολλά, λεν πως το δάσος βοήθησε τον άνθρωπο να εξελιχθεί από τα πολύ παλιά ακόμη χρόνια.

ΑΦΗΓΗΤΗΣ Β: Πράγματι από τότε που ο άνθρωπος "μάζευε" την τροφή του, ήταν όπως λεν τροφοσυλλέκτης , το δάσος του πρόσφερε όσα χρειαζόταν.

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ:
Άγκα Ούγκα πάμε
Ούγκα Άγκα φάμε
Μίγκα Μίγκα ωραία
Ούλα Τάνγκ παρέα

ΑΦΗΓΗΤΗΣ Γ:
Πέρασαν τα χρόνια
Έλιωσαν τα χιόνια
Γέμισαν τα δάση
Ζωντανά στα κλώνια.

ΑΦΗΓΗΤΗΣ Δ:
Στις σπηλιές ανάψαν
Θεϊκές φωτιές.
Τα Ούγκα Μπούγκα Ούγκα
Γίνηκαν λαλιές.

ΑΦΗΓΗΤΗΣ Α:
Κυνηγοί στα δάση
Φοβεροί γινήκαν (οι άνθρωποι)
Τα άμοιρα τα ζώα
Σε φωλιές κρυφτηκαν.

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ:
Εγώ, εσύ
Εσύ, εσύ
Άουα, Άουα
Κυνήγι πάμε
Λίθινα όπλα
Ούα Ούα
Με ορμή πετάμε.

ΑΦΗΓΗΤΗΣ Β:
Λίγοι οι ανθρώποι
Πλήθος τα αγρίμια.
Απέραντοι οι τόποι
Τυχεροί... ανθρώποι
Κι όμως άρχισαν να τους χαλάνε.

ΑΦΗΓΗΤΗΣ Γ:
Οι άνθρωποι στα δάση
Έμαθαν τη φύση
Εξυπνάδα απέκτησαν
Και τη γη κατέκτησαν.

ΑΦΗΓΗΤΗΣ Δ:
Μα τι γίνεται εκεί!
Κόβουνε τα δέντρα!
Τρέχουνε τα ζώα φοβισμένα παλαβά
Κι ο άνθρωπος με τη βουκέντρα.

ΑΦΗΓΗΤΗΣ Α:
Αλλιώς δε γίνεται αλλιώς!
Έγιναν άνθρωποι πολλοί μέσα στης γης τα κέντρα.
- Ναιαιαι!
- Άκου να δεις!
- Για τα σπίτια! Δέντρα!
- Για τους φράχτες! Δέντρα!
- Για τα τρένα! Δέντρα!
- Για τα όπλα! Δέντρα!
- Για χωράφια! Δέντρα!
- Για το κέρδος! Δέντρα!

ΜΕΓΑΛΟΙ:
Κόψτε τα, να ζήσουμε!
Μονάχα εμείς να ζήσουμε!
Τη γη να κατακτήσουμε, πλούτη να αποκτήσουμε!
Να χτίσουμε. Να χτίσουμε!

ΠΑΙΔΙΑ:
Μα εμείς θα δυστυχήσουμε.
Παιχνίδι που θα στήσουμε;

ΜΕΓΑΛΟΙ:
Ο χρόνος είναι χρήμα!
Ο χώρος είναι χρήμα!
Το δάσος είναι χρήμα!

ΠΑΙΔΙΑ:
Το μάθαμε το ποίημα!
Με όλο σας το κρίμα!

ΑΦΗΓΗΤΗΣ Β:
Ποιοι είναι αυτοί οι κύριοι;
Τι σύνεργα κρατάνε;
Τα χέρια τρίβουν με χαρά.
Μετράνε και μετράνε...
Μα τι μετρούν συνέχεια;

ΑΦΗΓΗΤΗΣ Γ:
Είναι αυτοί που πλούτισαν στου κόσμου την ανέχεια!

ΠΑΙΔΙΑ:
Μα που είναι το σπίτι το παλιό;
Το δάσος με τα ελάφια;
Πού πήγαν οι βελανιδιές;
- Στο σπίτι σου, στα ράφια!!!

ΜΕΓΑΛΟΣ Α:
- Θέλω βιλίτσα εκεί ψηλά
Εγώ να ξεχωρίζω!
Έχω τα χρήματα πολλά
Κι ότι ζητώ κερδίζω!

ΜΕΓΑΛΟΣ Β:
HOTEL θέλω να χτίσω εγώ
Στου Δήμου το δασάκι
Και δε μου καίγεται καρφί
Για όλον τον κοσμάκη!!!

ΑΦΗΓΗΤΕΣ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ:
Φωτιά φωτιά και πυρκαγιά!
Βόγκοι στριγκλιές στο δάσος!
Κακούργοι άνθρωποι, δυσεβείς!
Περίσσιο έχετε θράσος
Που κάψατε το δάσος.

ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ:
Μα εμείς δε θέλουμε φωτιές!
Δε θέλουμε πολέμους!
Θέλουμε ειρήνη στις ψυχές γι' αυτό και
τραγουδάμε!

ΤΡΑΓΟΥΔΙ: "ΝΑ ΑΓΑΠΑΣ ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΕΛΑΓΑ"

Ο ΟΔΗΓΟΣ ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΕΞΕΡΕΥΝΗΤΗ

1 . Πηγαίνουμε όλοι μαζί και προσέχουμε ο ένας τον άλλον.

2. Μιλάμε χαμηλόφωνα για να μην τρομάξουν τα ζώα και τα πουλιά.

3. Συνεργαζόμαστε με τα μέλη της ομάδας μας και συμμετέχουμε σε όλες τις δραστηριότητες.

4. Δεν πλησιάζουμε τη λίμνη ή το ποτάμι σε σημεία τέτοια που να κινδυνεύουμε.

5. Κατά τη διάρκεια χημικών κατασκευών δεν τρώμε ούτε πίνουμε. Όταν τελειώνουμε πλένουμε καλά τα χέρια μας με άφθονο νερό.

6. Για να παρατηρήσουμε κάτι καλά δε χρειάζεται να το ξεριζώσουμε να το σπάσουμε ή το μετακινήσουμε.

7. Σεβόμαστε κάθε είδους μικρή ζωούλα.

8. Σημειώνουμε ό,τι κρίνουμε ότι είναι ενδιαφέρον.

9. Είμαστε παρατηρητικοί, χρησιμοποιούμε όλες τις αισθήσεις αλλά και τη φαντασία μας.

10. Φεύγοντας κοιτάζουμε πίσω μας, μήπως αφήσαμε κάποια πράγματα από τον εξοπλισμό μας ή πράγματα που ασχημίζουν τον τόπο.

Για να περάσω καλά στην εκδρομή εξερεύνηση φροντίζω ....

1. να φορώ ρούχα άνετα, ανάλογα με την εποχή, να έχω μαζί μου καπέλο ή αδιάβροχο, παπούτσια κατάλληλα για περπάτημα στη φύση.

2. να έχω μαζί μου νερό και φαγητό για την ώρα του κολατσιού. Μια καραμελίτσα ή κάποιο άλλο γλυκάκι για την περίπτωση που νιώθω πως δεν έχω ενέργεια.

3. να υπάρχει μέσα στο σακίδιό μου πάντα ένα πακέτο χαρτομάντιλα και ένα χαρτάκι με όνομα μου, τη διεύθυνση του σπιτιού και τα τηλέφωνα των δικών μου.

4. να φροντίζω το χαρτζιλίκι μου να το βάζω πάντα σε μέρος ασφαλές.

5. να παίρνω πάντα μαζί μου, την καλή μου διάθεση, το χαμόγελό μου και την ευγένεια μου και να αφήνω πίσω μου το πείσμα, το θυμό και τον εγωισμό.

6. Στο πρόγραμμα που θα παρακολουθήσω θα έχω τη δυνατότητα να ρωτήσω και να μάθω, να τραγουδήσω και να παίξω, να συνεργαστώ και να δράσω, να εξερευνήσω και να μελετήσω, να αναρωτηθώ και να προτείνω, να νιώσω και να ζήσω, να παρατηρήσω και να μετρήσω να φωτογραφήσω, ν' ανοίξω τα μάτια και τα αυτιά της ψυχής μου, ώστε να δω και να ακούσω όσα η φύση κρύβει και είναι θησαυρός.

ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΑΣ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ

Οι μαθητές του Α1 τμήματος του 9ου Δημοτικού Σχολείου Βέροιας δημιούργησαν το δικό τους "παιχνίδι" με τίτλο: "Όταν ρωτάς... μαθαίνεις".

Οι μαθητές συγκέντρωσαν τα πιο σοβαρά, κατά την άποψή τους, ερωτήματα που τέθηκαν στη διάρκεια της εφαρμογής του προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης του τμήματός τους, τα κατέγραψαν σε καρτέλες και τα τοποθέτησαν σε... τσέπες. Οι τσέπες από τα παλιά τους τζιν παντελόνια, έγιναν θήκες που φιλοξένησαν τις καρτέλες με τις ερωτήσεις.

Στη συνέχεια χωρίστηκαν σε ομάδες και κάθε μία έπρεπε να απαντήσει τις ερωτήσεις που είχε η "τσέπη" που της έτυχε κατόπιν κλήρωσης. Κάθε σωστή απάντηση έπαιρνε κι από ένα πόντο. Νικήτρια ομάδα ήταν αυτή που συγκέντρωσε τους περισσότερους πόντους. Το παιχνίδι διασκέδασε, πληροφόρησε και δίδαξε όχι μόνο τους μαθητές του τμήματος αλλά και άλλους μαθητές του σχολείου.

ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΚΟΥ ΜΑΣ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ

1. Τι σημαίνει βόσκηση μιας περιοχής & τι αποβόσκηση;
2. Τι είναι οι αποικοδομητές;
3. Γιατί χρειάζονται τα φυτά τα φύλλα;
4. Τι θα συνέβαινε αν πάνω στη γη υπήρχαν μόνο φυτά;
5. Τι παθαίνουν τα ζώα όταν πεθαίνουν;
6. Από πού παίρνουν τα φυτά τα απαραίτητα για την ανάπτυξη τους θρεπτικά συστατικά;
7. Που οφείλονται οι πυρκαγιές;
8. Τι είναι η φυλλοστρωμνή;
9. Που οφείλονται οι πυρκαγιές; (Αναφέρετε τρεις λόγους.)
10. Μοιάζουν όλοι οι σπόροι μεταξύ τους; Γιατί;
11. Πες πέντε τροφές που είναι φτιαγμένες από φυτά;
12. Τι μας δίνει ένα δέντρο όταν πεθαίνει;
13. Τι θα γινόταν τα σαρκοφάγα ζώα αν πάνω στη γη δεν υπήρχαν
φυτά;
14. Πες πέντε επαγγέλματα που έχουν σχέση με φυτά;
15. Τι σημαίνει για ένα φύλλο να έχει χρώμα πράσινο, κίτρινο, καφέ;
16. Για ποιο πράγμα μιλάει το ποιηματάκι "Από πού είσαι ποταμάκι";
17. Τι είναι η δεντροφύτευση;
18. Με τι τρέφεται η πασχαλίτσα; Τι σχέση έχει το μικρό αυτό έντομο
με τη βιοκαλλιέργεια;
19. Όταν το νερό ρυπαίνεται από φυτοφάρμακα, τι παθαίνουν τα φυτά;
20. Τι θα συνέβαινε αν εξαφανιζόταν τα σκουλίκια;
21. Τι μας δίνει ένα δέντρο όσο είναι ζωντανό;
22. Με ποιους τρόπους μεταφέρονται οι σπόροι;
23. Τι συμβαίνει όταν η τροφική αλυσίδα σπάσει;
24. Τι χρειάζεται ένας σπόρος για να φυτρώσει;
25. Ποιοι είναι οι κάτοικοι του δάσους;
26. Ποια είναι η δουλειά της ρίζας;
27. Τι ξέρεις για την τροφική αλυσίδα;
28. Πώς λέγονται τα δέντρα που ρίχνουν τα φύλλα τους το φθινόπωρο;
29. Τι χρώματα μπορεί να έχουν τα φύλλα;
30. Πες πέντε αντικείμενα του σπιτιού που είναι φτιαγμένα από φυτά;
31. Πώς λέγονται τα δέντρα που δε ρίχνουν τα φύλλα τους το φθινόπωρο;
32. Τι θα συνέβαινε αν ηγη δεν είχε έδαφος;
33. Τι είναι τα εντομοκτόνα;
34. Ποιος ζει πάνω στον κορμό του δέντρου,κάτω από το φλοιό του
και ποιος ζει κάτω από τις ρίζες του;
35. Τι είναι οι εναλλακτικές μορφές καλλιέργειας;
36. Πώς μπορούμε να προστατεύσουμε το δάσος από πυρκαγιά;

ΕΣΕΙΣ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΠΡΟΣΘΕΣΕΤΕ ΚΙ ΑΛΛΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ...

ΤΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΙΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΜΕ

1. What a wonderful world (L. ARMSTRONG)
2. Wonderful life (BLACK)
3. Ο σταθμός (ΕΥΑΝΘΙΑ ΡΕΜΠΟΥΤΣΙΚΑ)