Εις θάνατον ο Αμαζόνιος

Οι επιστήμονες προειδοποιούν πως ένα κατασκευαστικό σχέδιο
κόστους 14,5 τρισ. δρχ. καταδικάζει σε καταστροφή το 95% του τροπικού δάσους έως το 2020.

Έως το 2020, παρατηρούν οι επιστήμονες, μόλις το 5% του περίφημου οικοσυστήματος του Αμαζονίου θα παραμείνει στην παρούσα κατάσταση.

Είναι η πιο λεπτομερής έρευνα για την τύχη του μεγαλύτερου τροπικού δάσους στον κόσμο και παράλληλα το πιο απαισιόδοξο σενάριο για το μέλλον του. Σύμφωνα με αυτό, έως το 2020 μόλις το 5% του περίφημου οικοσυστήματος θα παραμείνει στην παρούσα κατάσταση, με την καταστροφή να έχει επεκταθεί στο ένα τέταρτο του δάσους. Οι προβλέψεις ανήκουν σε επιστήμονες από τη Βραζιλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίοι ανέλυσαν την ανταπόκριση του δάσους του Αμαζονίου στο τεράστιο κατασκευαστικό έργο που επιχειρείται. Πρόκειται για το Αvanca Βrasil ή αλλιώς «Για την πρόοδο της Βραζιλίας» και αναμένεται να κοστίσει περί τα 40 δισεκατομμύρια δολάρια. Είναι ένα φιλόδοξο κατασκευαστικά σχέδιο που περιλαμβάνει εκτός από τη δημιουργία δρόμων, την εγκατάσταση υδροηλεκτρικών φραγμάτων και σιδηροδρόμων. Αν και ο Αμαζόνιος συμπυκνώνει το 40% της συνολικής έκτασης της Γης σε τροπικά δάση, οι επιστήμονες που πραγματοποίησαν την έρευνα εκτιμούν ότι σε 20 χρόνια η φθορά που θα έχει υποστεί από τις μετατροπές που προωθούνται θα είναι καταστροφική.

Η παρέμβαση

Στόχος της παρέμβασής τους, η κυβέρνηση της Βραζιλίας την οποία κατηγορούν ότι επισπεύδει τις διαδικασίες έναρξης των κατασκευαστικών εργασιών, χωρίς να λαμβάνει υπόψη της τις αρμόδιες περιβαλλοντικές υπηρεσίες, μεταξύ των οποίων και το δικό της υπουργείο Περιβάλλοντος. Η απάντηση ήρθε από το υπουργείο Τεχνολογίας και Επιστήμης της Βραζιλίας και τονίζει ότι το μεγαλύτερο τροπικό δάσος του κόσμου δεν μπορεί να μετατραπεί σε «απαραβίαστο άσυλο», δεδομένου μάλιστα ότι «20 εκατομμύρια Βραζιλιάνοι ζουν εκεί».

«Από τη στιγμή που θα κατασκευαστεί ένας δρόμος, θα ανοίξει το κουτί της Πανδώρας και αυτό είναι σχεδόν αδύνατον να το ελέγξει η κυβέρνηση», προειδοποίησε ο Γουίλιαμ Λόρανς από το Ινστιτούτο Τροπικών Ερευνών Σμιθσόνιαν στον Παναμά, το οποίο ηγήθηκε των ερευνών. «Από τη στιγμή που κατασκευάζεις ένα δρόμο σε ένα παρθένο δάσος δίνεις το έναυσμα για μια αναπόφευκτη διαδικασία παράνομης αποικιοκρατίας, υλοτομίας, αποψίλωσης και καταστροφής του δάσους».

Η ερευνητική ομάδα, η οποία περιλαμβάνει και επιστήμονες από το Εθνικό Ινστιτούτο της Βραζιλίας για την Έρευνα στην Αμαζονία, ανέπτυξε στον υπολογιστή μοντέλα που περιγράφουν την πορεία της καταστροφής βασιζόμενη σε ό,τι συνέβη τα τελευταία 20 χρόνια ανάπτυξης και κατασκευαστικών έργων στην περιοχή. «Χρησιμοποιήσαμε το παρελθόν ως οδηγό για το μέλλον», υποστηρίζουν οι επιστήμονες και η έρευνά τους, που δημοσιεύτηκε ήδη στην επιστημονική επιθεώρηση «Science», προειδοποιεί για δύο σενάρια: ένα «αισιόδοξο» και ένα «μη αισιόδοξο». Και τα δύο ωστόσο επισημαίνουν την αλλοίωση που θα υποστεί η περιοχή του Αμαζονίου, οι πνεύμονες της Γης, όπως είθισται να αποκαλείται, από τα αναπτυξιακά σχέδια.

Βάσει αυτών, το 95 % του Αμαζονίου θα χάσει το «άβατον» καθεστώς που το διέπει και το 42% του δάσους θα απογυμνωθεί ή θα υποβαθμιστεί οικολογικά έως το 2020. Ακόμη και η πιο αισιόδοξη άποψη κάνει λόγο για απώλεια της αρχικής, παρθένας κατάστασης της μισής Αμαζονίας, με το 30% της έκτασής της να χάνεται για πάντα. Η ίδια μελέτη κάνει λόγο για ρυθμό απώλειας που θα κυμαίνεται από 14 έως 25% ετησίως. «Διακυβεύεται η τύχη του μεγαλύτερου τροπικού δάσους του πλανήτη», διευκρινίζουν οι επιστήμονες. Ενώ το υπουργείο απαντά: «Στη χειρότερη περίπτωση μόλις το 25% του Αμαζονίου θα καταστραφεί έως το 2020».

Η αποψίλωση είναι σήμερα εμφανής στις νότιες και ανατολικές παρυφές του Αμαζονίου, όμως με το σχέδιο Αvanca Βrasil η υλοτόμηση θα επεκταθεί στα βάθη του δάσους, στην καρδιά του. Και ουδείς μπορεί να αποκλείσει τη μετάσταση του καρκινώματος ή την εξάπλωσή του, λαμβάνοντας υπόψη τη μεγάλη οικολογική συνεισφορά του στον πλανήτη. Οι ίδιοι επιστήμονες τονίζουν ότι το έργο που προωθείται έχει εγκριθεί χωρίς προηγουμένως να έχει συνυπολογισθεί το κόστος στο ιδιαίτερο περιβάλλον που διαμορφώθηκε σε αυτήν τη γωνιά της Γης και να εκτιμηθούν οι κίνδυνοι.

Οι τελευταίες ημέρες της Εδέμ

Τζάγκουαρ (Panthera onca) - βρίσκει καταφύγιο στα τροπικά δάση

Η έρευνα των Αμερικανών και Βραζιλιάνων επιστημόνων χρηματοδοτήθηκε μερικώς από την Εθνική Υπηρεσία Αεροναυτικής και Διαστήματος (ΝΑSΑ) και στηρίχθηκε σε δορυφορικές εικόνες από το τροπικό δάσος. Όπως υποστηρίζει ο Μαρκ Κοχρέιν, ειδικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και μέλος της ερευνητικής ομάδας, κάθε χρόνο θα πεθαίνει και μια έκταση 1.200 τετραγωνικών μιλίων, ως απόρροια των έργων: «Όταν βλέπεις από απόσταση αυτά τα δάση, φαίνεται να μην υπάρχει πρόβλημα, όταν όμως βρίσκεσαι εκεί μπορείς να δεις ότι έχουν μικρύνει, ότι έχουν αλλάξει. Μοιάζει σαν να έχουν τρύπες στο εσωτερικό τους. Αυτές ακριβώς οι τρύπες, τα χάσματα, μπορεί να προκαλέσουν την ξήρανση του τροπικού δάσους και να το κάνουν ευάλωτο στις φωτιές».

Ζογκ-ζογκ, ο πίθηκος με το παράξενο αυτό όνομα είναι από τα είδη που ανακαλύφθηκαν τα τελευταία χρόνια.

Η ανάπτυξη της περιοχής του Αμαζονίου στη Βραζιλία ήταν πάντα ένα αμφίσημο, αμφιλεγόμενο ζήτημα. Από τη μια η επιθυμία, και ανάγκη κατ' άλλους, για ενίσχυση της φτωχής βόρειας πλευράς της χώρας, και από την άλλη οι περιβαλλοντικές ανησυχίες και οι εκκλήσεις να παραμείνει ανέπαφο το μοναδικό οικοσύστημα. Ο πνεύμονας της Γης, όπως χαρακτηρίστηκε ο Αμαζόνιος, εξαιτίας των μεγάλων ποσοτήτων οξυγόνου που παράγονται εκεί, χάνει ήδη κάθε χρόνο μια περιοχή ίση με το Ρόουντ Άιλαντ λόγω της υλοτομίας και της περιβαλλοντικής καταστροφής που συντελείται. Η έκτασή του είναι επτά φορές μεγαλύτερη από τη Γαλλία και φιλοξενεί περίπου το 30% της χλωρίδας και της πανίδας του κόσμου.

Εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ" - THE INDEPENDENT ,
27 Ιανουαρίου 2001-
Προσαρμογή από το ΚΠΕ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ
Αμαζόνιος: waytecnet.com/ tourism-north.html
Panthera onca: www.biopark.org/ WETTROPICALFOREST.HTML
Ζογκ-ζογκ: www.timeforkids.com/.../slideshow/ 0,7945,191555-8,00.html