Σε Σαχάρα θα μεταβληθεί η Ελλάδα!

Όλο και συχνότερα θα εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα.

Καθώς ο πλανήτης υπερθερμαίνεται οι χώρες της Μεσογείου άρχισαν ήδη να αισθάνονται τον εφιάλτη της επερχόμενης ερημοποίησης.

Μεσογειακή έρημο προβλέπουν οι επιστήμονες από την επόμενη δεκαετία. Τα προειδοποιητικά καμπανάκια πληθαίνουν καθώς ο πλανήτης υπερθερμαίνεται και ήδη στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα: παρατεταμένη ξηρασία, έντονη λειψυδρία, ερημοποίηση όλο και περισσότερων εδαφών... Το σενάριο για τη χώρα μας γίνεται τρομακτικό καθώς κανένα από τα προγράμματα για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών δεν έχει προχωρήσει, με αποτέλεσμα το διοξείδιο του άνθρακα - ο κύριος υπαίτιος για το λεγόμενο φαινόμενο του θερμοκηπίου - έχει αυξηθεί κατά 23,8% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 και φαίνεται να μην υπάρχει καμία ελπίδα η Ελλάδα να φθάσει τον στόχο της συγκράτησης των εκπομπών CO2 στο +25% ως το 2010. Το Αστεροσκοπείο Αθηνών υπολογίζει ότι, αν συνεχιστεί η σημερινή ενεργειακή πολιτική, οι εκπομπές θα ανέλθουν στο 48%. Ύστερα από αυτά, η τοξική «σκόνη» από τα φλεγόμενα τις τελευταίες ημέρες ισπανικά και γαλλικά θέρετρα, που δεν αποκλείεται βοηθούντων των ανέμων να επισκεφθεί και τη χώρα μας, δεν είναι τόσο απειλητική όσο φαίνεται. Στην παραδοχή για πρώτη φορά από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα είναι τα επόμενα χρόνια όλο και συχνότερα αποτυπώνεται η πραγματική απειλή. Ο καύσωνας που πλήττει αυτή τη στιγμή περισσότερες από 30 χώρες στο βόρειο ημισφαίριο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αποτελεί μία ακόμη επιβεβαίωση.

Εδώ υπήρχε κάποτε η λίμνη Κορώνεια...

Αλλάζει το κλίμα; «Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι αυξάνεται η συχνότητα στην εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων» λέει ο καθηγητής Φυσικής της Ατμόσφαιρας στο Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Χρήστος Ζερεφός. Το παραδέχθηκε άλλωστε την περασμένη εβδομάδα και ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός, ο οποίος τηρούσε μέχρι πρότινος επιφυλακτική στάση στο θέμα των κλιματικών αλλαγών και συχνά ερχόταν σε ρήξη με τους 3.500 ειδικούς επιστήμονες της Διακυβερνητικής Διάσκεψης για τις Κλιματικές Αλλαγές (IPCC). H IPCC υποστηρίζει ότι η παγκόσμια υπερθέρμανση αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα του πλανήτη και ότι οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα κατά το παρελθόν φαίνεται ότι έχουν πλέον ορατές επιπτώσεις στο παγκόσμιο κλίμα.

Στην Ευρώπη το σκηνικό γίνεται ολοένα και πιο... ενδιαφέρον. Οι υψηλές θερμοκρασίες στη Νοτιοδυτική Ευρώπη (ακόμη και σε επίπεδα καύσωνα), αν και δεν είναι σπάνιες, το τελευταίο χρονικό διάστημα παρουσίασαν μεγάλη ένταση και διάρκεια στην Ιβηρική Χερσόνησο, στη Γαλλία και στη Γερμανία, αλλά στις αρχές του προηγούμενου μήνα και στην Ιταλία και για λίγο στη χώρα μας. Ακόμη και η Βρετανία εφέτος είχε το θερμότερο καλοκαίρι από το 1976.

Στην Ελλάδα τα επόμενα 50 χρόνια αναμένονται συχνότερα ακραία καιρικά φαινόμενα, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Acadia. Οι επιπτώσεις από τη μεταβολή του κλίματος υπολογίζεται ότι θα είναι μεγαλύτερες στο νότιο τμήμα της χώρας. Οι περιοχές που θα αντιμετωπίσουν τα σοβαρότερα προβλήματα είναι η Θεσσαλονίκη και το δέλτα των ποταμών (από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας). Αλλά και η Κρήτη προβλέπεται ότι ως το 2010 θα έλθει αντιμέτωπη με ένα σοβαρό πρόβλημα λειψυδρίας - οι τέσσερις στις πέντε χρονιές αναμένεται ότι θα είναι περίοδοι έντονης ξηρασίας. Ακόμη, αναμένεται ότι θα επιδεινωθεί το υπάρχον πρόβλημα της ερημοποίησης ενώ θα μειωθεί η παραγωγή δημητριακών - οι κλιματικές αλλαγές σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες θα περιορίσουν τις αποδόσεις των καλλιεργειών αραβοσίτου (Greenpeace, 2000).

Αντίστοιχο θα είναι το κόστος από την υπερθέρμανση του πλανήτη και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το μεγαλύτερο μέρος των υγροτόπων θα εξαφανιστεί τα επόμενα 50 χρόνια. Ειδικότερα, στη Νοτιοανατολική Ευρώπη η θερμότερη περίοδος του έτους θα γίνει ακόμη ξηρότερη, ενώ προβλέπεται υποβάθμιση της ποιότητας του πόσιμου νερού.

Σε παγκόσμια κλίμακα, αν οι υπάρχουσες τάσεις εκπομπής των επικίνδυνων αερίων του θερμοκηπίου συνεχιστούν, τότε, όπως προκύπτει από τις μελέτες της IPCC, τον επόμενο αιώνα θα προκληθεί τέτοια αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη που παρόμοια δεν έχει εμφανιστεί για περισσότερα από 10.000 χρόνια! Σύμφωνα με τα άλλα μοντέλα πρόβλεψης, στο άμεσο μέλλον θα δούμε το κλίμα στον πλανήτη να θερμαίνεται τόσο όσο δεν το έχουμε δει τα τελευταία 400.000 χρόνια [καθηγητής Paul J. Crutzen (Νομπέλ Χημείας 1995)]. Πάντως οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου αυξήθηκαν, όπως αναφέρει ο κ. Ζερεφός, «κατά 30% τα τελευταία 30 χρόνια, όταν εδώ και 10.000 χρόνια παρέμεναν σχεδόν σταθερές».

Έτσι η συχνότητα εμφάνισης θερμών καλοκαιριών θα διπλασιαστεί τις επόμενες δύο-τρεις δεκαετίες, όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία του ευρωπαϊκού προγράμματος Acadia. Οι ψυχροί χειμώνες αναμένεται ότι ως το 2080 θα εκλείψουν, ενώ οι θερμοκρασίες του αέρα στην Ευρώπη θα αυξάνονται ανά δεκαετία με ρυθμούς από 0,1 ως και 0,4 βαθμούς Κελσίου (μελέτη του Πανεπιστημίου του Ιστ Άνγκλια). Αυτό αποδίδεται στην αλλαγή της σύστασης της ατμόσφαιρας, η οποία γίνεται πλουσιότερη σε αέρια του θερμοκηπίου και φτωχότερη στο προστατευτικό στρώμα του όζοντος. H θερμοκρασία του αέρα στην Ευρώπη έχει ήδη αυξηθεί κατά 0,8 βαθμούς Κελσίου κατά τον 20ό αιώνα, ενώ η δεκαετία του 1990 ήταν η θερμότερη που έχει παρατηρηθεί από τότε που οι επιστήμονες άρχισαν να μετρούν συστηματικά τις κλιματικές μεταβλητές.

Το μέγεθος αυτών των αλλαγών έχει επιπτώσεις όχι μόνο στα οικοσυστήματα αλλά και στις οικονομίες πολλών χωρών. Γι' αυτό ήδη πολλά κράτη ξεκίνησαν, δεσμευμένα από το Πρωτόκολλο του Κιότο (για μείωση των εκπομπών των επικίνδυνων αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου), να λαμβάνουν μέτρα πρόληψης.

Εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ"
Απόσπασμα από το άρθρο της Μάχης Τράτσα
10 Αυγούστου 2003