Δημοτικό Σχολείο Ποντοκώμης
Ν. Κοζάνης


Περιγραφή του Προγράμματος:

" Λίμνες Πετρών και Βεγορίτιδα
Στολίδια του Τόπου μας "



Παραθέτουμε το ιστορικό των δραστηριοτήτων μας, έτσι όπως το παρουσίασαν τα παιδιά κατά την Ημερίδα Παρουσίασης, κάθε παιδί κι ένα γράμμα. Στη λευκή τους μπλούζα ήταν γραμμένο το αντίστοιχο γράμμα κι έτσι όπως στέκονταν με τη σειρά, σχηματίστηκαν οι λέξεις
ΒΕΓΟΡΙΤΙΔΑ και ΠΕΤΡΩΝ. Παράλληλα γινόταν με το βιντεoπρoτζέκτoρα πρoβoλή των αντίστοιχων φωτογραφιών. Ακούστηκαν ακόμη τα τραγούδια «Σαν τα πουλιά» και «Η ελπίδα μας στη φύση», που περιlλαμβάνoνται στο cd του Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας με τίτλο: «Όσο οι άνθρωποι θα σκέφτονται τη γη».

Βρισκόμαστε στον Oκτώβρη του 2005. Με την παρότρυνση των δασκάλων μας οι τρεις μεγάλες τάξεις του σχολείου αποφασίζουμε να ξεκινήσουμε ένα πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Αγωγής. Τα θέματα που σχετίζονται με το περιβάλλον μάς αγγίζουν άμεσα, γιατί γνωρίζουμε πως ζούμε σε έναν τόπο που αγαπάμε πολύ, αλλά και μας πληγώνει πολύ... Με τα φουγάρα της ΔΕΗ να είναι η εικόνα που πρωταντικρίσαμε μωρά, με τα «δαγκωμένα» μας βoυνά, με το λιγοστό πράσινο και τα φτωχά νερά...

Έτσι, η ιδέα της πραγματοποίησης ενός τέτοιου προγράμματος μάς ενθουσιάζει! Αλλά...με ποιο θέμα; Καθόμαστε, το σκεφτόμαστε, το συζητάμε και λέμε, μια που φέτος είναι παγκοσμίως το Έτος για το Νερό, με τίτλο «Γη, γαλάζιος πλανήτης» , να ασχοληθούμε με το νερό. Νερό, νεράκι... Πολύ γενικό, ε; Κι έπεσε η ιδέα: Να ασχοληθούμε με τις λίμνες της Δυτικής Μακεδονίας! Καλόόόό! Αλλά! Πάλι κόλλημα! Σαν πολλές δεν είναι; Έτσι το περιορίζουμε στη Βεγορίτιδα (που με την πρωτιά της βαθύτερης ελληνικής λίμνης, μας είχε συγκινήσει από πριν) και στη γειτονική της λίμνη Πετρών, με την οποία συγκοινωνούν και συνυπάρχουν αιώνες τώρα.

Γρήγορα-γρήγορα πιάνουμε χαρτιά και μoλύβια κι αρχίζουμε να σχεδιάζουμε την πορεία του προγράμματος. Χωριζόμαστε σε ομάδες μικτές ως προς το φύλο και τη δυναμικότητα κι αναλαμβάνουμε όλοι κάποιο ρόλο μέσα σ' αυτές. Για να ονομάσουμε τις ομάδες μας, διαλέγουμε ονόματα από τα πτηνά που ζουν στις δυο λίμνες. Έτσι είμαστε πια οι «αργυροπελεκάνοι», οι «λαγγόνες», οι «κύκνοι», οι «ερωδιοί»κι οι «χρυσογέρακες». Παίρνουμε από έναν φάκελο και γράφουμε απ' έξω το όνομα της ομάδας μας. Εδώ συγκεντρώνουμε πια τα πάντα.

Όμως στο μεταξύ μαθαίνουμε ότι μπορούμε να εντάξουμε την προσπάθειά μας αυτή και στα προγράμματα που χρηματοδοτούνται από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και κάνουμε τη σχετική αίτηση. Περιμένουμε με αγωνία να δούμε αν θα εγκριθεί... Στο μεταξύ μαζευόμαστε μία ώρα κάθε εβδομάδα και δουλεύουμε με πολύ μεράκι. Πρώτα-πρώτα ασχολούμαστε με την υδρόγειο και κάθε είδους χάρτες (Eυρώπης, Eλλάδας, Mακεδoνίας, Δυτικής Μακεδονίας) και εξασκούμαστε όλοι στο να εντοπίζουμε τις λίμνες μας πάνω σ' αυτούς με ευκολία.

Ρωτώντας και ψάχνοντας μαθαίνεις πολλά, λένε, κι εμείς αυτό κάνουμε. Ψάχνουμε σε εγκυκλοπαίδειες, λεξικά, βιβλία Γεωγραφίας, ενημερωτικά και διαφημιστικά έντυπα, τουριστικούς οδηγούς, διαδίκτυο και βρίσκουμε έναν ολόκληρο θησαυρό από πληροφορίες! Πληροφορίες για τα υδρολογικά στοιχεία των λιμνών μας, για τα πουλιά και τα ζώα που φωλιάζουν ή παρατηρούνται σ' αυτές, για τα φυτά που τις στολίζουν... κι ακόμα για την ιστορία της γύρω περιοχής, τα αξιοθέατα, τους μύθους που πλέκονται γύρω απ' τις λίμνες, τα προβλήματά τους και την πορεία τους μέσα στο χρόνο.

Ιδρώσαμε να μαζέψουμε όλο το υλικό, που θα μας βoηθoύσε να προχωρήσουμε... Bέβαια, κάποια πράγματα μάς έρχονται αναπάντεχα εύκολα, όπως... με το ταχυδρομείο! Το Κέντρο Π ερφαλλοντικής Εκπαίδευσης Καστοριάς συντονίζει το Εθνικό Δίκτυο «Λίμνες-Πηγές έμπνευσης για προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης», στο οποίο εντάχθηκε και το σχολείο μας. Αμέσως μόλις πληροφορήθηκαν το θέμα του προγράμματός μας, μας έστειλαν ένα δέμα με έντυπα, αφίσες, φωτογραφίες, cd-rom, φύλλα εργασίας... Και τι δεν είχε μέσα!

Τέσσερις ολόκληρους μήνες μάθαμε πολλά. Για το νερό και τη σημασία του στη ζωή μας. Για τους υδρoβιότoπoυς και τα πρoβλήματά τους. Για τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής. Για το πόσο πολύ επηρεάζει η λίμνη τον άνθρωπο κι ο άνθρωπος τη λίμνη. Για το πόσο άδικα καταστρέφουμε τον τόπο αυτό που μας φιλοξενεί. Αλλά και για το τι πρέπει να κάνουμε για να τον προστατέψουμε, για να τον αξιοποιήσουμε, για να τον πρoβάλoυμε. Ό,τι νέο βρίσκoυμε, το επεξεργαζόμαστε, το ταξινομούμε, το συζητάμε και το ανακοινώνουμε στην τάξη.

 

ΙΓ.Μ.Ε. σημαίνει Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών. Ήρθαμε σε επαφή με τους υπεύθυνους στην Κοζάνη, για να μας ενημερώσουν σχετικά με τη γεωμορφολογία της περιοχής και τη δημιουργία των δύο λιμνών, πράγμα που έκαναν άμεσα. Ο υδρογεωλόγος κ.Στάμος ήρθε στο σχολείο μας και μετά από την πολύ κατατοπιστική παρουσίασή του, έλυσε πλήθος απορίες μας. Η ΑΝ.ΦΛΩ.Α.Ε. (Αναπτυξιακή Φλώρινας) μάς προμήθευσε με ένα σωρό έντυπα και κάθε είδους πληροφορίες χρήσιμες για την εργασία μας. Μας έδωσαν τις πιο πρόσφατες μελέτες που έχουν γίνει για την ανάπτυξη της περιοχής, την τουριστική πρoβoλή της, καθώς και για τη σταθεροποίηση της στάθμης της Βεγορίτιδας.

Δεν πρέπει να παραλείψουμε ν' αναφέρουμε ότι η ανταπόκριση όλων των φορέων στους οποίους απευθυνθήκαμε, ήταν άμεση και τους ευχαριστούμε πολύ. Στο μεταξύ ξεσπά ο πανικός σχετικά με τη λεγόμενη «γρίπη των πτηνών». Οι δάσκαλοί μας μέσα από άρθρα εφημερίδων και περιοδικών αλλά και ενημερωτικά έντυπα που κυκλοφόρησαν από τους αρμόδιους ειδικά γι' αυτό το σκοπό, μας ενημερώνουν σωστά και υπεύθυνα. «Ούτε πανικός, ούτε εφησυχασμός», το σύνθημά μας. Kαταλάβαμε ότι αν πάρουμε τα κατάλληλα μέτρα, δεν έχουμε να φoβηθoύμε τίποτα!

Αν μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις, μια επίσκεψη στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μελίτης είναι σίγουρα χίλιες ώρες θεωρητικής προσέγγισης μέσα στην αίθουσα. Όλα όσα διαβάζαμε τόσο καιρό για τη λεκάνη απορροής, τον κύκλο του νερού, τον ευτροφισμό, τα λύματα και τα απόβλητα, τα οι κοσυστήματα... τα είδαμε να ξεδιπλώνονται μπροστά μας τόσο κατανοητά και παιχνιδιάρικα! Παίξαμε μαθαίνοντας, μάθαμε παίζοντας, μέσα και έξω από το Κέντρο, λύσαμε ένα σωρό απορίες και φωτογραφηθήκαμε. Φύγαμε από κει σίγουρα πιο... «σοφοί»!




Προετοιμασία για την εκδρομή στις λίμνες! Επιτέλους! Όλα αυτά που τόσους μήνες γνωρίσαμε μέσα από κείμενα, χάρτες και φωτογραφίες, θα τα δούμε από κοντά! Πήραμε μαζί μας τους φακέλους με τους χάρτες της περιοχής, κιάλια, πυξίδες, φύλλα εργασίας και... πολύ κέφι και ξεκινήσαμε. Πρώτος σταθμός ο Αρχαιολογικός Χώρος Πετρών, απ' όπου η θέα της λίμνης ήταν καταπληκτική. Είχαμε την τύχη να δούμε το εξειδικευμένο συνεργείο να εργάζεται εκείνη την ώρα, κάτω από τις οδηγίες και την επίβλεψη της αρχαιολόγου, η οποία μας ξενάγησε στο χώρο.

Έπειτα πήγαμε στο χωριό Πέτρες κι επισκεφτήκαμε το ναό του Αγίου Νικολάου, όπου ο ξεναγός μας κ. Σάκης Πετρουσιάνης μας ενημέρωσε για την ιστορία του. Μπήκαμε και σ' έναν παλιό νερόμυλο, που λειτουργεί ακόμα. Ψαράδες και κάτοικοι του χωριού απάντησαν με πολλή προθυμία στις ερωτήσεις μας. Στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τους συνομηλίκους μας και να παίξουμε μαζί τους. Η επόμενη στάση μας ήταν δίπλα στη λίμνη Πετρών.

Το Παρατηρητήριο Πουλιών θα μας μείνει αξέχαστο! Ανεβήκαμε πάνω και με τα κιάλια παρατηρήσαμε αρκετά είδη, που πετούσαν γύρω ή φώλιαζαν μέσα στα καλάμια. Προσανατολιστήκαμε, βρήκαμε τη λεκάνη απορροής που σχηματίζουν οι κορυφογραμμές των γύρω βουνών, καταγράφαμε τις παρατηρήσεις μας, αφουγκραστήκαμε, φανταστήκαμε, παίξαμε... Τα αντικείμενα και φυτά που συλλέξαμε, τα πήραμε στο σχολείο, μαζί με δείγμα από το νερό της λίμνης, για να τα περιεργαστούμε και να τα επεξεργαστούμε στην τάξη.

Ρέματα και ποταμάκια τροφοδοτούν τις δυο λίμνες με νερό.Το ένα ξεκινά εδώ κοντά από την περιοχή μας και καταλήγει στη Βεγορίτιδα. Η Βεγορίτιδα από κοντά μάς μάγεψε! Ήταν τόσο μεγάλη και με τόσο πλούσια αμμουδιά, που μας μπήκαν ιδέες να βoυτήξoυμε στα νερά της! Ε! Τελικά βρέξαμε λίγο τα χέρια μας... Μαζέψαμε κοχυλάκια και είδαμε μέχρι πού έφτανε παλιά η στάθμη της. Πολύ-πολύ πιο ψηλά... Στο φιλόξενο Σχολείο του Αγίου Παντελεήμονα ενημερωθήκαμε από τον υπεύθυνο του Δήμου Αμυνταίου κ.Μπλάγα για διάφορα θέματα που σχετίζονται με τις δυο λίμνες.

Ωραία περάσαμε! Στο σχολείο επεξεργαστήκαμε όσα συλλέξαμε, βάλαμε τα φυτά στο φυτολόγιο, είδαμε στο μικροσκόπιο τους μικροοργανισμούς που ζουν στο νερό της λίμνης και κoυβεντιάσαμε για την εκδρομή μας. Μερικοί από μας ζωγραφίσαμε ή γράψαμε ποιήματα και κείμενα εμπνευσμένοι από τις λίμνες και η Πέμπτη τάξη έγραψε κι ένα τραγούδι! Μετά αρχίσαμε να συνθέτουμε όλη την εργασία που κάναμε μήνες τώρα, να ξαναθυμόμαστε, να συζητάμε για το τι μας άρεσε περισσότερο, είδαμε αρκετά dvd, τραγουδήσαμε...

Να, λοιπόν, φτάσαμε ως εδώ σήμερα. Τον τελευταίο καιρό ετοιμάζαμε με χαρά τη σημερινή εκδήλωση, μαθαίναμε τα λόγια και τα τραγούδια μας και κάναμε πρόβες.




Η Περιβαλλοντική μας Ομάδα



Προηγούμενο

Επιστροφή
Συμμετοχές 2005-06