7ο ΤΕΕ Λάρισας


Τίτλος Προγράμματος:
" Κάρλα, Ξανά στην Αγκαλιά του Θεσσαλικού Κάμπου "

Διάρκεια Προγράμματος: 2005 - 2006

 

Ολοκληρώνοντας τις δράσεις της η περιβαλλοντική ομάδα του σχολείου δημιούργησε ένα έντυπο κι ένα CDRom.

Περιεχόμενα του εντύπου και του CDRom:

1. Στόχοι του προγράμματος
2. Ημερολόγιο συναντήσεων της περιβαλλοντικής ομάδας
3. Στοιχεία που συγκέντρωσε η π.ο. για την Κάρλα και τη ζωή σ ' αυτή με τις εξής θεματικές ενότητες:
- Νερό - Πηγή ζωής
- Λίμνες που χάθηκαν
- Μυθολογικά στοιχεία - Ονομασίες της λίμνης Κάρλα
- Η Κάρλα από την αρχαιότητα ως την αποξήρανσή της
- Τα χωριά της Κάρλας
- Η πανίδα της περιοχής
- "Η πολιτεία του νερού της Κάρλας"
- Αποξήρανση Κάρλας - Επιπτώσεις
- Η αποκατάσταση του υγρότοπου της Κάρλας
- Λίμνη Κάρλα - Μια επισκόπηση του προβλήματος

4. Αποτελέσματα υλοποίησης του προγράμματος
5. Εργασίες της π.ο. - Παρουσιάσεις

 

Επιλογές - Αποσπάσματα

Ημερολόγιο Συναντήσεων

1η Συνάντηση
Συζήτηση με το τμήμα ΒΝ2 για τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα. Διευκρινίσεις γύρω από τις αρμοδιότητες, υποχρεώσεις των εμπλεκομένων σε αυτό. Καθορισμός θέματος με την ομάδα ΠΕ. Μετά από αρκετή ώρα το θέμα και ο τίτλος διατυπώθηκε: «ΚΑΡΛΑ ΞΑΝΑ ΣΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΚΟΥ ΚΑΜΠΟΥ». Τον καθορισμό του θέματος επηρέασαν αρκετοί από τους μαθητές που γνώριζαν ή βρίσκονταν τα χωριά τους κοντά στην περιοχή της λίμνης. Είχαν λοιπόν βιώματα και από την περιοχή και γνώριζαν τι προβλήματα είχαν δημιουργηθεί σε αυτήν από την αποξήρανσή της και μετέπειτα.

2η Συνάντηση
Δημιουργία συμβολαίου. Συζητήσαμε για την ώρα που θα βρισκόμαστε και για την υποχρέωση μας -εκτός ειδικών περιπτώσεων- να παρευρισκόμαστε. Συμφωνήθηκε και υπογράφηκε από τα μέλη. Στην ομάδα υπάρχει ενθουσιασμός και ενδιαφέρον για αυτά που είναι να γίνουν και σε περίπτωση επικείμενης επίσκεψης στην περιοχή είναι όλοι σύμφωνοι.

3η Συνάντηση
Πρόκληση του ενδιαφέροντος των μαθητών με την παρατήρηση παλιών φωτογραφιών της Κάρλας και έκφραση των σκέψεων και των προσωπικών τους βιωμάτων.

4η Συνάντηση
Καταιγισμός ιδεών γύρω από το θέμα "Κάρλα".

5η Συνάντηση
Καταμερισμός εργασιών από τα μέλη της ομάδας. Προτάσεις μελών για τη συγκέντρωση στοιχείων. Πιθανές επιλογές: εγκυκλοπαίδειες, βιβλιοθήκη, συνεντεύξεις θείων-συγγενών-γνωστών, που μένουν στην περιοχή, INTERNET. Επίσκεψη στη Νομαρχία Μαγνησίας, στο ΤΕΕ Μαγνησίας για συγκέντρωση έντυπου υλικού. Εκφράστηκε και η άποψη να πάμε για μια περιήγηση στην περιοχή για να έχουμε ιδία γνώμη για την περιοχή. Απόψεις και γνώμες για το πώς θα κινηθούμε μελλοντικά και υποχρεώσεις του καθενός μέλους έναντι της ομάδας. Διατυπώθηκε η άποψη να χωριστούν σε υποομάδες και να συγκεντρώσουν, να καταγράψουν, να αξιολογήσουν την κάθε πληροφορία. Διατύπωση απόψεων των μαθητών αλλά και των πληροφοριών που έχουν για τη λίμνη που έγινε χωράφια. Μιλάμε για μια λίμνη 180.000-220000 στρεμμάτων!!!!!!!!!!!!! Εύλογα ερωτήματα που απασχολούν τους μαθητές: «Ήταν απαραίτητο;» «Τι εξυπηρετούσε;» «Χρειαζόταν;» «Τι είδαν με το πέρασμα των χρόνων;» «Γιατί δεν το μελετούσαν πρώτα πριν προβούν σε οτιδήποτε;» «Τι επιπτώσεις είχε σε κατοίκους-ζώα- φυτά;» «Τι έγιναν οι ψαράδες της περιοχής;»

6η Συνάντηση
Χωρισμός ομάδων

7η Συνάντηση
Συγκέντρωση στοιχείων - Κάρλα:
"Αβαθές τεκτονικό βύθισμα, χωρίς σαφή όρια που από τον Ηρόδοτο κατακλύζουν την Θεσσαλική πεδιάδα".
"Υδροβιότοπος, πολλά είδη πουλιών βρίσκονται εδώ".
"Ιχθυοπαραγωγή, Γριβάδι και χέλι ...600 τόνοι ετησίως".
Με την αποξήρανση δημιουργήθηκαν πολλά προβλήματα όπως :

  • η μείωση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα
  • η μείωση της ορνιθοπανίδας και χλωρίδας της περιοχής
  • η αλλαγή του μικροκλίματος
  • η αύξηση των ρύπων από τη χρήση λιπασμάτων και γεωργικών φαρμάκων
  • η αύξηση της μεταφοράς ρύπων στον Παγασητικό

Διαπίστωση για την ομάδα- ομάδες: συνεργάζονται αρμονικά και χαίρονται που προσφέρουν. Επιθυμούν μια εκδρομή μονοήμερη για την συγκέντρωση στοιχείων και για να γνωρίσουν τον τόπο από κοντά. Σχολιάζουν χαριτολογώντας τις συνεντεύξεις που πρόκειται να πάρουν.

8η Συνάντηση
Συζήτηση - κ
ατανόηση της κακής διαχείρισης του νερού στο έδαφος, στο κλίμα, στη γεωργία, στην οικονομία, στην υγεία, στο περιβάλλον. Στόχοι επαναδημιουργίας της λίμνης Κάρλας:

  • αποκατάσταση της οικολογικής ισορροπίας
  • αναδιάταξη τρόπου διαχείρισης υδάτινων πόρων
  • δημιουργία συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης περιοχής
  • δημιουργία πρότυπου χώρου για ανάδειξη δυνατότητας αρμονικής ανάπτυξης ανθρώπινων δραστηριοτήτων σε ισορροπία με το φυσικό περιβάλλον.

Διαπίστωση: Οι μαθητές θέλουν να συμμετέχουν στην αντιμετώπιση και επίλυση τοπικών προβλημάτων.

9η Συνάντηση
Ενημέρωση για την πορεία της συγκέντρωσης των στοιχείων. Αναφορά στις συνεντεύξεις για τη λίμνη Κάρλα από κατοίκους της περιοχής. Αποφασίστηκε να κατασκευαστεί μία μακέτα από την λίμνη και να την βάλουμε στον πίνακα στο σχολείο. Το δεχτήκαμε όλοι με ενθουσιασμό.

10η Συνάντηση
Συγκέντρωση στοιχείων από την πρώτη ομάδα: Διαχείριση ΙΝΤΕΡΝΕΤ. Συζήτηση για την επίσκεψη στο Δήμο Κάρλας. Ανακοίνωση της ημερομηνίας επίσκεψης. Ορίστηκε η 5η Απριλίου, ημέρα Τετάρτη. Θα επισκεφτούμε και τους ταμιευτήρες και θα μας ενημερώσει ο Αντιδήμαρχος Κος Παπαϊωάννου για την λίμνη και την περιοχή. Από τους συμμετέχοντες στο πρόγραμμα 18 στους 19 επιθυμούν να έρθουν. Συζήτηση για το τι περίπου περιμένουν να δουν οι μαθητές εκεί και διατύπωση προσχεδίου ερωτήσεων που θα κάνουμε στον ομιλητή μας.


11
η Συνάντηση
Συγκέντρωση δηλώσεων για την επίσκεψη μας στη λίμνη Κάρλα και στους ταμιευτήρες. Συγκέντρωση και άλλων συνεντεύξεων από άτομα της περιοχής. Προσωπικές εμπειρίες από την αλιεία στην περιοχή. Μνήμες από ιστορίες των κατοίκων, διηγήσεις, αφηγήσεις. Σύγκριση της ζωής τότε και τώρα, τα καλά και τα κακά που βίωσαν και βιώνουν στις καθημερινές τους ασχολίες. Καθώς περνά ο καιρός φαίνεται στα παιδιά πως αυτό που βιώνουν τους αρέσει, και εμείς έχουμε όλη τη διάθεση να ικανοποιήσουμε αυτό τους το ενδιαφέρον.

12η Συνάντηση
Εκδήλωση ενδιαφέροντος και από το τμήμα ΓΝ3 του σχολείου για συνεργασία και συμμετοχή του στην επίσκεψη Κάρλα - Βόλος. Το δεχθήκαμε με ενθουσιασμό. Διαβάσαμε το πρόγραμμα που πρόκειται να πραγματοποιήσουμε κατά την τριήμερη επίσκεψή μας στο ΚΠΕ Νάουσας και το βρήκαμε αρκετά ενδιαφέρον.

13η Συνάντηση
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ ΛΙΜΝΗ ΚΑΡΛΑ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΕΣ
Στις 5-4-06 οι μαθητές του ΒΝ2 πραγματοποίησαν διδακτική επίσκεψη στο Δήμο Κάρλας και στις εγκαταστάσεις των Ταμιευτήρων. Στο Δήμο οι μαθητές ενημερώθηκαν για τα διαμερίσματα που ανήκουν στο Δήμο και το λόγο που πήρε το όνομα του. Είχαν τη δυνατότητα να δουν εικόνες, χάρτες και φωτογραφικό υλικό σχετικό με την Κάρλα πριν τις παρεμβάσεις αποξήρανσης. Αναφέρθηκαν οι λόγοι που συντέλεσαν στην αποξήρανσή της, οι μελέτες που υλοποιήθηκαν από το 1886-1956 για τη γεωργική εκμετάλλευση της περιοχής, την πορεία των έργων μέχρι το 1964 όπου ολοκληρώθηκε η αποστράγγιση της περιοχής με την παράλληλη εμφάνιση προβλημάτων. Οι μαθητές είχαν την δυνατότητα να ενημερωθούν από τον αντιδήμαρχο και αντιπρόεδρο του πολιτιστικού οργανισμού του Δήμου Κάρλας, κο Παπαϊωάννου για τα έργα που γίνονται για την ανασύσταση της λίμνης. Πραγματοποιήθηκε περιήγηση με λεωφορείο στο εργοτάξιο των Ταμιευτήρων όπου είχαν τη δυνατότητα να δουν την έκταση που θα καταλαμβάνει η λίμνη μετά την ανασύστασή της περίπου 38000 στρέμματα. Είδαν τα μεγάλα αναχώματα από την ανατολική, τη νότια και τη δυτική πλευρά της λίμνης. Από ψηλά στο χωριό Κανάλια είδαν τους μεγάλους συλλεκτήρες που θα μεταφέρουν τα νερά της βροχής αλλά και τα νερά του Πηνειού στο εσωτερικό της λίμνης. Πληροφορήθηκαν για την πορεία των εργασιών, το χρονοδιάγραμμα των έργων και την τελική μορφή που θα πάρει. Προβλέπονται αντιπλημμυρικά και αρδευτικά έργα, δενδροφυτεύσεις, μουσείο λιμναίου πολιτισμού, κατασκευή δύο-τριών μικρών νήσων στο εσωτερικό της λίμνης, πλακόστρωτα μονοπάτια στη γύρω περιοχή κ.λ.π. Οι μαθητές παρακολούθησαν με ενδιαφέρον την ενημέρωση και περιήγηση των έργων του ταμιευτήρα και είχαν πολλά και αξιόλογα ερωτήματα. Η επίσκεψη έδωσε τη δυνατότητα στους μαθητές, να ευαισθητοποιηθούν για τη φύση και τις διαταραχές που μπορεί να προκύψουν στην ισορροπία της λόγω των ανθρώπινων παρεμβάσεων, να αποκτήσουν γνώσεις για την ιστορία της περιοχής της λίμνης, και να οραματιστούν την περιοχή ως πόλο έλξης επισκεπτών με γνώμονα τη σωστή διαχείριση και φροντίδα του ανθρώπου στη φύση.

1
4η Συνάντηση
Επίσκεψη στο ΚΠΕ Νάουσας.
Η επίσκεψη έδωσε τη δυνατότητα στους μαθητές να γνωρίσουν τους δρόμους του ποταμού, να έρθουν σε επαφή με το ποτάμιο οικοσύστημα, να συνειδητοποιήσουν τη διαχρονική σχέση του ανθρώπου με το νερό, να ευαισθητοποιηθούν και να υιοθετήσουν στάση ζωής που θα συμβάλλει όχι μόνο στον περιορισμό της σπατάλης του και στην προστασία της ποιότητας του, αλλά και στην προστασία του περιβάλλοντος γενικότερα.

Αποσπάσματα από την έρευνα της περιβαλλοντικής ομάδας

- Η Ελλάδα τα τελευταία 100 χρόνια έχει χάσει πάνω από 65% των υγροτόπων της. Οι αιτίες για την αποξήρανση των λιμνών, των ελών και των λιμνοθαλασσών ήταν το μεγάλο πρόβλημα της ελονοσίας και οι μεγάλες ανάγκες για καλλιεργήσιμη γη.

- Λίμνες που αποξηράνθηκαν είναι: η Κωπαΐδα , η Μελίτη, η Αμβρακία, η Δύστος, η Ξυνιάδα, στην ΄Ηπειρο η Αχερουσία λίμνη, η Λαγκάστα και Λάψιστα στο νομό Ιωαννίνων και στο νομό Πρεβέζης η Μαύρη, και η Ζηρός , στην Πελοπόννησο η λίμνη Φενεός και η λίμνη Μουριά, στη Θεσσαλία βρισκόταν η λίμνη Βοιβηίς - Κάρλα και  η λίμνη Ασκουρίδα στην Καλλιπεύκη και στο νομό Πέλλης η λίμνη των Γιαννιτσών. Οι αποξηράνσεις των υγροτόπων μπορεί   να προσφέρουν γεωργικές εκτάσεις αλλά συχνότατα επιφέρουν βαρύ οικολογικό πλήγμα.

- Η έκταση που καταλάμβανε η λίμνη δεν ήταν σταθερή αλλά μεταβαλλόταν ανάλογα με τις εισροές και εκροές νερού. Το χειμώνα του 1920-21 εξαιτίας των μεγάλων πλημμυρών του Πηνειού η λίμνη κατέλαβε τη μεγαλύτερη έκταση στον αιώνα μας, περίπου 180.000 στρέμματα με στάθμη 50 μέτρα πάνω από τη θάλασσα. Η κατασκευή αντιπλημμυρικών αναχωμάτων στο δεξιό ανάχωμα του Πηνειού βόρεια της Λάρισας από το 1936-1940 περιόρισε την υπερχείλισή του με το Ασμάκι και κατά συνέπεια την επιφάνεια της λίμνης.  Το μέγιστο βάθος της από 5,5 μέτρα που ήταν πριν το 1940 μειώθηκε στα 2 μέτρα το 1950-51, αν και πλημμύρισε η περιοχή το 1954-55. Οι διακυμάνσεις της στάθμης, οι πλημμύρες της περιοχής, η δημιουργία περισσότερων γεωργικών εκτάσεων και η μείωση των αλιευμάτων συνετέλεσαν στην ολική αποξήρανση της λίμνης το 1962 παρά τις σχετικές μελέτες που δεν προέβλεπαν κάτι τέτοιο.

- Το μέλλον της περιοχής της πρώην λίμνης Κάρλας εξαρτάται από την αποκατάσταση της λίμνης. Αποφασίστηκε να κατασκευαστεί ταμιευτήρας 42000 στρεμμάτων. Όταν ολοκληρωθούν τα έργα στον   ταμιευτήρα και γίνει η αποκατάσταση της τέως λίμνης Κάρλας, η σήραγγα θα διοχετεύει τα πλεονάζοντα νερά, θα είναι μια βαλβίδα ασφαλείας, ένα είδος υπερχειλιστή.
Σίγουρα η δημιουργία του ταμιευτήρα θα έχει επιδράσεις και επιπτώσεις στο φυσικό, στο βιοτικό, κοινωνικό και στο οικονομικό περιβάλλον:
α)Ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας, θα ανέρθει από τα ανεπίτρεπτα σημερινά όρια.
β)Θα σταματήσει η άντληση υπογείων στρωμάτων.
γ)Θα βελτιωθεί η ποιότητα των νερών.
δ)Θα προστατευθεί ο Παγασητικός Κόλπος καθώς θα καλύπτει τις πλημμυρισμένες περιοχές της Κάρλας.
ε)Θα υποχωρήσει το μέτωπο θαλασσινού νερού.
στ)Θα αποκατασταθεί το μικροκλίμα της περιοχής.
ζ)Θα αποκαταστήσει μερικώς τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής.

 

Συμπεράσματα - Εντυπώσεις - Αποτελέσματα υλοποίησης του προγράμματος:

Η επίτευξη των στόχων μας (γνωστικοί-συναισθηματικοί-ψυχοκινητικοί) πραγματοποιήθηκε. Οι μαθητές:

  • ευαισθητοποιήθηκαν πάνω στο θέμα ΦΥΣΗ, κατανόησαν τη διαχρονική σχέση του ανθρώπου με το νερό,
  • διαπίστωσαν τις διαταραχές που μπορούν να προκύψουν στην ισορροπία του συστήματος από την ανθρώπινη παρέμβαση,
  • απέκτησαν γνώσεις για την ιστορία της περιοχής, και της λίμνης Κάρλας ειδικότερα, και τη επίδρασή της πάνω στις ανθρώπινες δραστηριότητες,
  • έμαθαν να συνεργάζονται αρμονικά για τη συγκέντρωση, ταξινόμηση και αξιολόγηση των στοιχείων καθώς επίσης και την επίλυση τυχόν προβλημάτων που προκύπτουν,
  • πιθανόν μελλοντικά να συμμετέχουν στα κοινά, θα πρέπει να γίνουν ενεργοί πολίτες που θα λειτουργούν με γνώμονα το κοινό συμφέρον και πάντα με σεβασμό και στη φύση και στον άνθρωπο.

    Όσοι ασχοληθήκαμε με το πρόγραμμα που αφορούσε στη λίμνη Κάρλα γνωρίσαμε  καλύτερα την περιοχή μας και καταλάβαμε πως, όταν οι άνθρωποι επεμβαίνουν στη φύση πρέπει να κάνουν μελέτες για τις επιπτώσεις που θα έχει στο περιβάλλον η επέμβαση αυτή.

 

Η Περιβαλλοντική μας Ομάδα

Οι μαθητές του ΒΝ2:Λελούτσιου Δ., Λίκα Α., Λίτο Μ., Μασούρα Ε., Παππά Ν., Ράμα Λ., Σβορώνου Ε., Σωτηρίου Ε., Τράκα Α., Τράντου Θ., Τάψα Χρ., Τόκα Α., Τσιούκα Κ., Τσιούπρου Θ., Φιλίππου Χ., Φραγκόπουλος Χ., Χριστοδούλου Π., Χρυσομάλου Π.,
Οι εκπαιδευτικοί - υπεύθυνοι του προγ/τος:
Ακράτου Π., Ψαριανού Β.

 

Προηγούμενο

Επιστροφή
Συμμετοχές 2005-06