Τούνδρα

Διαπλάσεις τούνδρας συναντώνται στο βορειότερο τμήμα της αμερικανικής ηπείρου, στη βόρεια Ευρώπη και στη Σιβηρία (εικ. 1). Οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και η εξαιρετικά σύντομη ευνοϊκή περίοδος για τη βλάστηση των φυτών χαρακτηρίζουν τις παραπάνω περιοχές. Τα ποσοστά βροχόπτωσης είναι χαμηλά (με τιμή μικρότερη από 25 εκατοστά ετησίως) και η αναπτυξιακή περίοδος των φυτών, που δε διαρκεί περισσότερο από έναν μήνα, περιορίζεται στην εποχή που το πάνω μόνο μέρος του εδάφους (10-20 εκατοστά) ξεπαγώνει (το έδαφος κάτω από αυτό το στρώμα παραμένει παγωμένο σε όλη τη διάρκεια του έτους - permafrost). Οι διαπλάσεις τούνδρας διαθέτουν λίγα μόνο είδη φυτών και ζώων.

Εικόνα 1. Περιοχές εξάπλωσης της τούνδρας

Η βλάστηση στην τούνδρα αποτελείται από λειχήνες, χόρτα, βούρλα και μικρά ξυλώδη φυτά, ενώ στην επιφάνεια του εδάφους ξεχωρίζει ένα στρώμα από νεκρά οργανικά υλικά, που δεν μπορούν να διασπαστούν ή διασπώνται βραδύτατα από τους αποικοδομητές, λόγω χαμηλών θερμοκρασιών που επικρατούν (εικ. 2).

Εικόνα 2. Τα φυτά της τούνδρας ανθίζουν μόνο για μια πολύ σύντομη περίοδο στη διάρκεια του έτους.

Παρά τις αντίξοες περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν στην τούνδρα, κάποιοι ζωικοί οργανισμοί, ομοιόθερμοι κυρίως, παραμένουν δραστήριοι, καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Στα ζώα που ζουν στην τούνδρα ανήκουν ο τάρανδος, η μπλε αλεπού, η πολική αρκούδα κ.ά. καθώς και μερικά είδη πτηνών, τα οποία μεταναστεύουν νοτιότερα κατά τη διάρκεια του χειμώνα όταν οι θερμοκρασίες γίνονται μικρότερες από -57 βαθμούς C και εντόμων, κυρίως δίπτερων, όπως τα κουνούπια και οι μύγες που είναι άφθονα το καλοκαίρι (εικ. 3).

Εικόνα 3. Ζώα της τούνδρας: τάρανδος (Rangifer tarandus) και χιονόλευκη κουκουβάγια (Nyctea scandiaca)

Η ισορροπία των τροφικών εξαρτήσεων μεταξύ των ειδών της τούνδρας είναι πολύ ευαίσθητη και κάθε διαταραχή έχει εμφανή αποτελέσματα. Αλλαγές στις μετεωρολογικές παραμέτρους μιας χρονιάς, που έχουν ως αποτέλεσμα την έστω και μικρή αύξηση της πρωτογενούς παραγωγής, επιφέρουν πληθυσμιακές εκρήξεις που συνοδεύονται από ομαδικές μετακινήσεις λόγω εξάντλησης της διαθέσιμης τροφής.

Εικόνα 1: www.blueplanetbiomes.org/ tundra.htm
Εικόνα 2: www.photo.net/photo/pcd0738/ rocky-mtn-park-high-tundra-55 και
www.imagesalaska.com/ pages/tundrafall.htm
Rangifer tarandus: www.zoologi.no/patlas/ images/rein-RV.jpg
Nyctea scandiaca: www.zooregon.org/Cards/ Tundra/owl.snowy.htm